Rośliny na podłoże gliniaste

Spis został opracowany jako podręczna pomoc dla profesjonalisty, np. podczas doboru roślin do projektu lub wizyty terenowej. Szybki indeks, który można przepatrzeć podczas rozmowy z klientem i przypomnieć sobie, co jeszcze można zaproponować do omawianej kompozycji.

Co posadzić na glebie gliniastej? Spis treści:

W artykule opisane zostały:

1. Zespoły (Ass.) leśne i zaroślowe
2. Drzewa i krzewy liściaste
3. Pnącza
4. Drzewa i krzewy iglaste
5. Byliny, krzewinki, trawy i paprocie oraz cebulowe
6. Rośliny wodne i bagienne

---

Jakie rośliny będą rosły na glinie?

Jaką metodę przyjęliśmy przy konstruowaniu listy?

Zespoły (Association) leśne i zaroślowe – podaliśmy zbiorowiska roślinne wg klasyfikacji fitosocjologicznej (Wysocki Sikorski 2014, Encyklopedia Leśna 2018, Snowarski 2024).

Spośród drzew i krzewów ogrodowych w artykule wskazujemy same gatunki roślin, ale w praktyce często stosujemy ich odmiany ozdobne. Zwróć uwagę, że niektóre odmiany mogą mieć wymagania inne niż gatunek. Zwłaszcza podane informacje o wymaganiach świetlnych są bardzo orientacyjne.

W pierwszej kolejności zostały wymienione rośliny, które uważamy za preferujące grunty gliniaste, a czasem dodatkowo w drugiej kolejności dopisaliśmy także rośliny, które są tolerancyjne i powinny sobie na glinach nieźle poradzić.

W ramach spisu roślin zielnych wymieniliśmy łącznie rośliny preferujące glinę i tolerancyjne co do podłoża. Podane informacje o wysokości dotyczą tylko najpopularniejszych odmian, a raczej – najczęściej używanych w naszej pracowni.

Lista jest jedynie wskazówką, pomocą w bieżącej pracy dla osób, które już posiadają wiedzę o roślinach, sama w sobie nie jest źródłem twardej wiedzy.

Jeśli uważasz, że jakaś roślina nie powinna znaleźć się na naszej liście, jakiś roślin brakuje lub chcesz rozpocząć dyskusję na ten czy inny temat – zapraszamy do kontaktu.

Glina a przepuszczalność podłoża

Zwróć uwagę, że wiele roślin, która dobrze radzi sobie w podłożu gliniastym, równocześnie nie znosi zalewania korzeni czy zastoisk wody, więc powinieneś zadbać o drenaż lub inne odprowadzenie jej nadmiaru (np. sadzenie w taki sposób, aby nadmiar wody odpływał od szyjki korzeniowej, nie gromadził się w bryle). Niejednokrotnie skałą macierzystą jest glina, ale albo przez równoczesną zawartość piasku lub kamienia, albo przez ukształtowanie terenu nie występuje problem duszenia czy zagniwania korzeni.

Często rośliny rosnące na glinach równocześnie lubią także dużą zawartość próchnicy w glebie, która pozytywnie wpływa na drenaż i przewietrzanie. Taka zresztą jest też podstawowa metoda poprawiająca warunki powietrzno wodne na gruntach gliniastych, aby grubo ściółkować je materią organiczną. Z czasem korzenie, dżdżownice i inne organizmy glebowe przemieszają warstwy ze sobą, niejako wciągną próchnicę w głąb przekroju glebowego. Stosuje się także mieszanie materii organicznej z warstwą gleby i podglebia podczas zakładania rabaty, np. w metodzie lasów kieszonkowych Miyawaki. Takie działania prowadzą do stopniowego przekształcenia gleby gliniastej w przeciętną.

Co nazywamy podłożem gliniastym?

Proste pytanie, na które nie ma dobrej odpowiedzi.

Potoczna „glina” to pojemna kategoria podłoży, szczególnie że stosowane w praktyce ogrodniczej rozróżnienie gleb jest bardzo proste i wyraziste, nie ma tu miejsca na zbytnie niuanse. Co do zasady opisując wymagania lub preferencje roślin podaje się tylko cztery rodzaje gleby:

1. piaszczyste
2. próchniczne
3. gliniaste
4. przeciętne ogrodowe, czyli gleby uprawne

Kategoria „gleby gliniaste” obejmuje więc gleby bardzo tłuste i ciężkie – plastyczną glinę „jak do lepienia cegieł”, ale także inne podłoża drobnoziarniste – np. iły, które są bardziej jednorodne, zwykle mniej kleiste i spójne, zwłaszcza na sucho, także lessy – bardziej przepuszczalne pyły, także suche mady (osady po starorzeczach).

Po rozpoznaniu składu procentowego poszczególnych frakcji glebowych, pełne spektrum klasyfikacji gleby możesz oznaczyć trójkątem Fereta, aby wyróżnić:

1. gliny piaszczyste
2. piaski gliniaste
3. gliny ciężkie
4. gliny czyste
5. gliny pylaste ciężkie
6. gliny pylaste

Trudno jednak znaleźć w literaturze dotyczącej wymagań roślin ozdobnych pokrycie dla tak szczegółowej charakterystyki. Pewne informacje dla roślin dziko rosnących opisuje „wskaźnik granulometryczny gleby”, jako jedna z ekologicznych liczb wskaźnikowych:

1. skały i szczeliny skalne
2. rumosz skalny, piarg, żwir
3. piasek
4. gliny piaszczyste i utwory pylaste
5. gliny ciężkie i iły

Natomiast „wskaźnik zawartości materii organicznej” jest odrębną ekologiczną liczbą wskaźnikową, czyli możliwe jest wyróżnienie gliny o wysokiej lub niskiej zawartości próchnicy. Wprowadza to konfuzję, bo zupełnie inaczej gleby opisuje popularna klasyfikacja ogrodnicza, gdzie próchniczne i gliniaste wyodrębnia się jako różne podłoża.

---

Zespoły (Association) leśne i zaroślowe – zbiorowiska roślinne wg klasyfikacji fitosocjologicznej

W podziale na siedliska – skały macierzyste na jakich zwykle występują:

Typowo gliniaste

• zarośla ligustru i tarniny (Pruno-Ligustretum) – gleby gliniaste/lessowe
• kwaśna buczyna niżowa (Luzulo pilosae-Fagetum) – gleba gliniasta
• grąd subkontynentalny – typowy (Tilio cordatae-Carpinetum betuli) – gleba gliniasta, brunatna
• wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum) – gleba gliniasta/pylasta

Różne pylaste, w tym gliniaste

• zarośla tarninowe (Rubo fruticosi-Prunetum spinosae) – różne
• zarośla derenia świdwy (Rhamno-Cornetum sanguinei)- różne
• łęg wiązowo-jesionowy (Ficario-Ulmetum minoris)  – gleba ilasta (mady/lessy)
• łęg jesionowo-olszowy (Fraxino-Alnetum) – różne
• nadrzeczna olszyna górska (Alnetum incanae) – różne
• żyzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae-Fagetum) – gleba głęboka, brunatna właściwa lub brunatna kwaśna lub rędzina
• żyzna buczyna sudecka (Dentario enneaphylli-Fagetum) – gleba głęboka, brunatna, na łupkach
• grąd subkontynentalny – niski (Tilio cordatae-Carpinetum betuli) – różne, często oglejona
• grąd środkowoeuropejski (Galio sylvatici-Carpinetum betuli) – różne
• górnoreglowy bór sudecki (świerczyna) (Calamagrostio villosae-Piceetum) – różne

Piaski gliniaste, gliny zdrenowane

• żyzna buczyna niżowa (Galio odorati-Fagetum) – piasek gliniasty
• grąd subkontynentalny – wysoki (Tilio cordatae-Carpinetum betuli ) – piasek gliniasty
• grąd subatlantycki (Stellario holosteae-Carpinetum betuli) – gleba piaszczysto-gliniasta
• świetlista dąbrowa subkontynentalna (Potentillo albae-Quercetum) – gleba piaszczysto-żwirowa lub gliniasta
• kontynentalny bór mieszany (Querco roboris-Pinetum) – gleba piaszczysto-gliniasta z udziałem iłu
• subborealny bór mieszany (Serratulo-Pinetum) – gleba piaszczysta lub gliniasto-piaszczysta
• subborealny wilgotny bór mieszany (Querco-Piceetum) – piasek gliniasty lub glina, często oglejona

---

Drzewa i krzewy liściaste stosowane w ogrodach:

Rośliny do tworzenia szkieletu w kompozycji ogrodowej, zagajników i lasków

Klony

Acer cappadocicum – klon kaukaski (słońce)
Acer davidii – klon Dawida (słońce / półcień)
Acer japonicum – klon japoński (słońce / półcień)
Acer negundo – klon jesionolistny (słońce / półcień) – uwaga, gatunek jest inwazyjny!
Acer palmatum – klon palmowy (słońce – zwykle / półcień)
Acer pensylvanicum – klon pensylwański (półcień)
Acer platanoides – klon pospolity (słońce / półcień)
Acer pseudoplatanus – klon jawor (słońce / półcień)
Acer rubrum – klon czerwony (słońce)
a także
Acer campestre – klon polny (słońce / półcień)
Acer tataricum subsp. ginnala – klon tatarski odm. ginnala (słońce / półcień)

Kasztanowce

Aesculus glabra – kasztanowiec gładki (słońce)
Aesculus hippocastanum – kasztanowiec biały (słońce / półcień)
Aesculus pavia – kasztanowiec krwisty (słońce / półcień)
a także
Aesculus flava – kasztanowiec żółty (słońce / półcień)

Olsze

Alnus cordata – olsza sercowata (słońce / półcień)
Alnus glutinosa – olsza czarna (słońce / półcień)
a także
Alnus incana – olsza szara (słońce / półcień)

także
Świdośliwy

Amelanchier alnifolia – świdośliwa olcholistna (słońce / półcień)
Amelanchier arborea – świdośliwa drzewiasta (słońce)
Amelanchier canadensis – świdośliwa kanadyjska (słońce)
Amelanchier laevis – świdośliwa gładka (słońce / półcień)
Amelanchier lamarckii – świdośliwa Lamarcka (słońce / półcień)
Amelanchier spicata – świdośliwa kłosowa (słońce) – uwaga, gatunek jest inwazyjny!

Aralie

Aralia elata – aralia wysoka (słońce / półcień)

także
Aronie

Aronia arbutifolia – aronia czerwona (słońce)
Aronia melanocarpa – aronia czarnoowocowa (słońce)
Aronia ×prunifolia – aronia śliwolistna (słońce / półcień)

Berberysy

Berberis thunbergii – berberys Thunberga (słońce – zwykle / półcień)
a także
Berberis koreana – berberys koreański (słońce / półcień)
Berberis ×ottawensis – berberys ottawski (słońce / półcień)
Berberis verruculosa – berberys brodawkowaty (słońce / półcień)
Berberis vulgaris – berberys pospolity (słońce / półcień)
Berberis wilsoniae – berberys Wilsona (słońce / półcień)
Berberis sp. – berberysy odmianowe (słońce)

także
Brzozy

Betula maximowicziana – brzoza Maksymowicza (słońce)
Betula nana – brzoza karłowata (słońce / półcień)
Betula nigra – brzoza nadrzeczna (słońce / półcień)
Betula papyrifera – brzoza papierowa (słońce)
Betula pendula – brzoza brodawkowata (słońce)
Betula utilis – brzoza pożyteczna (słońce / półcień)
Betula pubescens – brzoza omszona (słońce)

Motylowce

Buddleja davidii – budleja Davida (słońce) – uwaga, gatunek może być inwazyjny!

także
Bukszpany
– teraz odradzane ze względu na epidemię ćmy, ewentualnie poszukuj nowych, odpornych odmian.

Buxus microphylla – bukszpan drobnolistny (słońce / półcień)
Buxus sempervirens – bukszpan wieczniezielony (słońce / półcień / cień)

Pięknotki

Callicarpa dichotoma – pięknotka rozwidlona (półcień)

Graby

Carpinus betulus – grab pospolity (słońce / półcień / cień)
a także
Carpinus coreana – grab koreana (słońce / półcień)
Carpinus cordata – grab sercowaty (słońce / półcień / cień)
Carpinus japonica – grab japoński (słońce / półcień / cień)

Kasztany

Castanea sativa – kasztan jadalny (słońce)

Wiązowce

Celtis occidentalis – wiązowiec zachodni (słońce)

Judaszowce

Cercis canadensis – judaszowiec kanadyjski (słońce)

także
Pigwowce

Chaenomeles japonica – pigwowiec japoński (słońce)
Chaenomeles speciosa – pigwowiec okazały (słońce)
Chaenomeles ×superba – pigwowiec pośredni (słońce)

Derenie

Cornus alba – dereń biały (słońce / półcień)
Cornus kousa – dereń kousa (słońce / półcień)
Cornus florida – dereń kwiecisty (słońce / półcień)
a także
Cornus mas – dereń jadalny (słońce / półcień)
Cornus sanguinea – dereń świdwa (słońce / półcień / cień)
Cornus sericea – dereń rozłogowy (słońce / półcień) – uwaga, gatunek jest inwazyjny!

Leszczyny

Corylus avellana – leszczyna pospolita (słońce / półcień)

także
Perukowce

Cotinus coggygria – perukowiec podolski (słońce)
Cotinus sp. – perukowiec odmianowy (słońce)

także
Irgi

Cotoneaster adpressus – irga położona (słońce / półcień)
Cotoneaster apiculatus – irga wczesna (słońce)
Cotoneaster atropurpureus – irga purpurowa (słońce / półcień)
Cotoneaster bullatus – irga pomarszczona (słońce)
Cotoneaster cochleatus – irga łyżeczkowata (słońce / półcień)
Cotoneaster dammeri – irga Dammera (słońce / półcień)
Cotoneaster dielsianus – irga Dielsa (słońce)
Cotoneaster divaricatus – irga rozkrzewiona (słońce / półcień)
Cotoneaster hjelmqvistii – irga miseczkowata (słońce / półcień)
Cotoneaster horizontalis – irga pozioma (słońce / półcień)
Cotoneaster lucidus – irga błyszcząca (słońce / półcień)
Cotoneaster microphyllus – irga drobnolistna (słońce / półcień)
Cotoneaster nanshan – irga wczesna (słońce)
Cotoneaster perpusillus – irga karłowata (słońce / półcień)
Cotoneaster procumbens – irga płożąca (słońce / półcień)
Cotoneaster radicans – irga rozesłana (słońce / półcień)
Cotoneaster salicifolius – irga wierzbolistna (słońce)
Cotoneaster ×suecicus – irga szwedzka (słońce / półcień)

także
Głogi

Crataegus laevigata – głóg dwuszyjkowy (słońce / półcień)
Crataegus ×lavalleei – głóg Lavallego (słońce)
Crataegus monogyna – głóg jednoszyjkowy (słońce / półcień)

Nieszpułkowce

Crataegomespilus dardarii – nieszpułkowiec Dardara (słońce / półcień)

Pigwy

Cydonia oblonga – pigwa pospolita (słońce)

Żylistki

Deutzia sp. – żylistek (słońce / półcień)

także
Zadrzewnie

Diervilla sp. – zadrzewnia ozdobna (słońce / półcień)
Diervilla rivularis – zadrzewnia nadbrzeżna (słońce / półcień / cień)
Diervilla ×splendens – zadrzewnia okazała (słońce / półcień / cień)
Diervilla sessilifolia – zadrzewnia bezogonkowa (słońce / półcień / cień)

Trzmieliny

Euonymus europaeus – trzmielina pospolita (słońce / półcień / cień)
Euonymus fortunei – trzmielina Fortune’a (słońce / półcień)
a także
Euonymus alatus – trzmielina oskrzydlona (słońce / półcień)
Euonymus planipes – trzmielina płaskoogonkowa (słońce / półcień / cień)

Buki

Fagus engleriana – buk Englera (słońce / półcień / cień)
Fagus sylvatica – buk pospolity (słońce / półcień / cień)

także
Forsycje

Forsythia sp. – forsycja odmianowa (słońce – raczej / półcień)
Forsythia ×intermedia – forsycja pośrednia (słońce / półcień)

także
Kruszyny

Frangula alnus – kruszyna pospolita (słońce / półcień / cień – rzadziej)

Jesiony

Fraxinus pennsylvanica – jesion pensylwański (słońce / półcień) – uwaga, gatunek jest inwazyjny!
a także
Fraxinus excelsior – jesion wyniosły (słońce / półcień)

także
Miłorzęby

Ginkgo biloba – miłorząb dwuklapowy (słońce / półcień)

Oczary

Hamamelis ×intermedia – oczar pośredni (słońce / półcień)

Ketmie

Hibiscus sp. – ketmia odmianowa (słońce – raczej / półcień)
Hibiscus syriacus – ketmia syryjska (słońce – raczej / półcień)

także
Rokitniki
Hippophae rhamnoides – rokitnik pospolity (słońce)

Hortensje

Hydrangea arborescens – hortensja krzewiasta (słońce / półcień / cień)
Hydrangea macrophylla – hortensja ogrodowa (słońce / półcień / cień)
Hydrangea paniculata – hortensja bukietowa (słońce / półcień)
Hydrangea quercifolia – hortensia dębolistna (półcień)
Hydrangea serrata – hortensja piłkowana (słońce / półcień)

także
Dziurawce

Hypericum androsaemum – dziurawiec farbierski (słońce)
Hypericum calycinum – dziurawiec kielichowaty (słońce / półcień)
Hypericum sp. – dziurawiec odmianowy (słońce / półcień)
Hypericum ×inodorum – dziurawiec bezwonny (słońce)

Ostrokrzewy

Ilex ×meserveae – ostrokrzew Meservy (półcień)

także
Złotliny

Kerria japonica – złotlin japoński (słońce / półcień)

także
Kolkwicje

Kolkwitzia amabilis – kolkwicja chińska (słońce / półcień)

także
Ligustry

Ligustrum obtusifolium – ligustr tępolistny (słońce / półcień / cień)
Ligustrum ovalifolium – ligustr jajolistny (słońce / półcień)
Ligustrum vulgare – ligustr pospolity (słońce / półcień)

także
Lonicery

Lonicera caerulea – jagoda kamczacka (słońce / półcień)
Lonicera maackii – suchodrzew Maacka (słońce / półcień)
Lonicera nitida – suchodrzew mirtolistny (słońce / półcień)
Lonicera pileata – suchodrzew chiński (słońce / półcień)
Lonicera tatarica – suchodrzew tatarski (słońce / półcień)
Lonicera xylosteum – suchodrzew pospolity (słońce / półcień)

Tulipanowce

Liriodendron tulipifera – tulipanowiec amerykański (słońce / półcień)

także
Kolcowoje

Lycium barbarum – kolcowój pospolity (słońce)

Magnolie

Magnolia ×soulangeana – magnolia Soulange’a (słońce)
a także
Magnolia kobus – magnolia japońska

Mahonie

Mahonia aquifolium – mahonia pospolita (słońce / półcień / cień)

Jabłonie

Malus domestica – jabłonie jadalne i ozdobne (słońce)

także
Morwy

Morus alba – morwa biała (słońce)

także
Jaśminowce

Philadelphus coronarius – jaśminowiec wonny (słońce / półcień)
Philadelphus lewisii – jaśminowiec Lewisa (słońce / półcień)
Philadelphus sp. – jaśminowiec odmianowy (słońce / półcień / cień – rzadziej)

Pęcherznice

Physocarpus opulifolius – pęcherznica kalinolistna (słońce / półcień)

Topole

Populus alba – topola biała (słońce)
Populus ×canadensis – topola kanadyjska (słońce)
Populus ×jackii – topola włochata (słońce)
Populus lasiocarpa – topola wielkolistna (słońce)
Populus nigra – topola czarna (słońce)
Populus simonii – topola Simona (słońce)

także
Pięciorniki

Potentilla fruticosa – pięciornik krzewiasty (słońce)

Prunusy

Prunus armeniaca – morela (słońce)
Prunus avium – czereśnia (słońce)
Prunus cerasifera – śliwa wiśniowa (słońce)
Prunus domestica – śliwa domowa i inne jadalne (słońce)
Prunus persica 'Fantasia’ – nektaryna i brzoskwinia (słońce)
Prunus salicina – śliwa japońska (słońce)
Prunus sp. – wiśnia owocowa i ozdobna (słońce)
a także
Prunus laurocerasus – laurowiśnia wschodnia (półcień / cień)
Prunus pumila – śliwa karłowa (słońce / półcień / cień)
Prunus spinosa – śliwa tarnina (słońce)
Prunus tenella – migdałowiec karłowy (słońce)
Prunus virginiana – czeremcha wirginijska (słońce)

Grusze

Pyrus communis – grusza (słońce)
Pyrus pyrifolia – grusza japońska (słońce)
a także
Pyrus calleryana – grusza drobnoowocowa (słońce / półcień)

także
Ogniki

Pyracantha coccinea – ognik szkarłatny (słońce / półcień)
Pyracantha sp. – ognik odmianowy (słońce / półcień)

Dęby

Quercus palustris – dąb błotny (słońce)
Quercus robur – dąb szypułkowy (słońce)
Quercus rubra – dąb czerwony (słońce) – uwaga, gatunek jest inwazyjny!
Quercus sp. – dąb odmianowy (słońce)

także
Sumaki – ostrożnie w ogrodach – agresywne!

Rhus typhina – sumak octowiec (słońce)

Ribesy

Ribes sp. – porzeczko-agrest (słońce)
Ribes nigrum – porzeczka czarna (słońce)
Ribes rubrum – porzeczka czerwona (słońce)
Ribes uva-crispa – agrest (słońce)
a także
Ribes alpinum – porzeczka alpejska (słońce / półcień)
Ribes aureum – porzeczka złocista (słońce / półcień)
Ribes sanguineum – porzeczka krwista (słońce / półcień)

Róże

Rosa sp. – róże rabatowe, wielokwiatowe, wielkokwiatowe, bukietowe, czepne, parkowe, okrywowe, miniaturowe… (słońce)

Maliny i jeżyny

Rubus fruticosus – jeżyna bezkolcowa (słońce / półcień)
Rubus idaeus – malina właściwa (słońce / półcień)
Rubus spectabilis – jeżyna okazała (słońce / półcień)
Rubus sp. – malino-jeżyna (słońce / półcień)

Wierzby

Salix alba – wierzba biała (słońce)
Salix alpina – wierzba alpejska (słońce)
Salix babylonica – wierzba babilońska (słońce)
Salix purpurea – wierzba purpurowa (słońce)
Salix repens – wierzba płożąca (słońce)
Salix rosmarinifolia – wierzba rokita (słońce)
Salix ×wimmeriana – wierzba Wimmera (słońce)
Salix sp. – inne wierzby (słońce)

Bzy

Sambucus nigra – bez czarny (słońce / półcień)
Sambucus racemosa – bez koralowy (słońce / półcień)

także
Tawliny

Sorbaria sorbifolia – tawlina jarzębolistna (słońce / półcień)

Jarząby

Sorbus ×arnoldiana – jarząb Arnolda (słońce)
Sorbus ulleungensis – Jarząb ullungański (słońce / półcień)
a także
Sorbus aucuparia – jarząb pospolity (słońce / półcień)
Sorbus intermedia – jarząb szwedzki (słońce)

Tawuły

Spiraea ×vanhouttei – tawuła van Houtte’a (słońce / półcień)
a także
Spiraea ×arguta – tawuła wczesna (słońce)
Spiraea betulifolia – tawuła brzozolistna (słońce)
Spiraea ×billardii – tawuła Billarda (słońce)
Spiraea japonica – tawuła japońska (słońce)
Spiraea nipponica – tawuła nippońska (słońce / półcień)
Spiraea salicifolia – tawuła wierzbolistna (słońce / półcień / cień)
Spiraea trilobata – tawuła trójłatkowa (słońce)

także
Kielichowce

Stachyurus chinensis – kielichowiec chiński (słońce / półcień – raczej)

Perełkowce

Styphnolobium japonicum – perełkowiec japoński (słońce)

także
Śnieguliczki

Symphoricarpos ×chenaultii – śnieguliczka Chenaulta (słońce / półcień / cień)
Symphoricarpos ×doorenbosii – śnieguliczka Doorenbosa (słońce / półcień / cień)
Symphoricarpos orbiculatus – śnieguliczka koralowa (słońce / półcień / cień)

Lilaki

Syringa vulgaris – lilak pospolity (słońce / półcień)

Lipy

Tilia cordata – lipa drobnolistna (słońce)
Tilia platyphyllos – lipa szerokolistna (słońce)
także
Tilia tomentosa – lipa srebrzysta (słońce)

Wiązy

Ulmus laevis – wiąz szypułkowy (słońce / półcień)
także
Ulmus minor – wiąz polny (słońce / półcień)

Kaliny

Viburnum ×bodnantense – kalina bodnantska (słońce / półcień)
Viburnum ×carlcephalum – kalina angielska (słońce)
Viburnum lantana – kalina hordowina (słońce / półcień)
także
Viburnum opulus – kalina koralowa (słońce / półcień)
Viburnum plicatum – kalina japońska (słońce / półcień)

Krzewuszki

Weigela sp. – krzewuszka odmianowa (słońce / półcień)
Weigela florida – krzewuszka cudowna (słońce / półcień)

---

Pnącza do ogrodów:

Actinidia – aktinidia / mini kiwi (słońce)
Aristolochia macrophylla – kokornak wielkolistny (słońce / półcień)
Clematis – powojnik – wybrane i stanowiska bez zastoisk wody (słońce / półcień)
Euonymus fortunei – trzmielina Fortune’a (słońce / półcień)
Humulus lupulus – chmiel zwyczajny (słońce / półcień) – ostrożnie w ogrodach, agresywny!
Hydrangea petiolaris – hortensja pnąca (słońce / półcień / cień)
Lonicera – wiciokrzew (słońce / półcień)
Parthenocissus quinquefolia – winobluszcz pięciolistkowy (słońce / półcień / cień) – ostrożnie w ogrodach, agresywny!
Rosa sp. – róże pnące (słońce)
Vitis – winorośl (słońce)
Ampelopsis aconitifolia – winnik tojadowaty (słońce / półcień)
a także
Celastrus – dławisz (słońce / półcień) – uwaga, Celastrus orbiculatus jest inwazyjny!
Hedera – bluszcz (słońce – na wilgotnych stanowiskach / półcień / cień)
Lonicera – wiciokrzew (słońce / półcień)

---

Drzewa i krzewy iglaste ogrodowe:

Jodły

Abies alba – jodła pospolita (słońce / półcień / cień)
Abies ×arnoldiana – jodła Arnolda (słońce / półcień)
Abies balsamea – jodła balsamiczna (słońce / półcień)
Abies grandis – jodła olbrzymia (słońce / półcień)
Abies koreana – jodła koreańska (słońce / półcień)
Abies lasiocarpa – jodła górska (słońce)
a także
Abies concolor – jodła jednobarwna (słońce)

Cyprysiki

Chamaecyparis lawsoniana – cyprysik Lawsona (słońce)
Chamaecyparis obtusa – cyprysik tępołuskowy (słońce)
Chamaecyparis pisifera – cyprysik groszkowy (słońce)

także
Jałowce

Juniperus chinensis – jałowiec chiński (słońce)
Juniperus communis – jałowiec pospolity (słońce)
Juniperus conferta – jałowiec nadbrzeżny (słońce)
Juniperus horizontalis – jałowiec płożący (słońce)
Juniperus ×pfitzeriana – jałowiec Pfitzera (słońce)
Juniperus procumbens – jałowiec rozesłany (słońce)
Juniperus sabina – jałowiec sabiński (słońce)
Juniperus scopulorum – jałowiec skalny (słońce)
Juniperus squamata – jałowiec łuskowaty (słońce)
Juniperus virginiana – jałowiec wirginijski (słońce)

także
Modrzewie

Larix kaempferi – modrzew japoński (słońce)

Metasekwoje

Metasequoia glyptostroboides – metasekwoja chińska (słońce)

także
Mikrobioty

Microbiota decussata – mikrobiota syberyjska (półcień / cień)

Świerki

Picea abies – świerk pospolity (słońce / półcień)
Picea engelmannii – świerk Engelmanna (słońce)
Picea glauca – świerk biały (słońce / półcień)
Picea omorika – świerk serbski (słońce / półcień)
Picea pungens – świerk kłujący (słońce)
a także
Picea breweriana – świerk Brewera (słońce / półcień)
Picea mariana – świerk czarny (słońce / półcień)
Picea orientalis – świerk kaukaski (słońce / półcień / cień)

Sosny

Pinus cembra – sosna limba (słońce)
Pinus contorta – sosna wydmowa (słońce)
Pinus densiflora – sosna gęstokwiatowa (słońce)
Pinus heldreichii – sosna bośniacka (słońce)
Pinus koraiensis – sosna koreańska (słońce)
Pinus mugo – sosna kosodrzewina (słońce)
Pinus nigra – sosna czarna (słońce)
Pinus parviflora – sosna drobnokwiatowa (słońce)
Pinus peuce – sosna rumelijska (słońce)
Pinus ponderosa – sosna żółta (słońce)
Pinus pumila – sosna karłowa (słońce)
Pinus strobus – sosna wejmutka (słońce)
Pinus thunbergii – sosna Thunberga (słońce)
Pinus wallichiana – sosna himalajska (słońce)
a także
Pinus armandii – sosna Armanda (słońce)
Pinus banksiana – sosna Banksa (słońce)
Pinus jeffreyi – sosna Jeffreya (słońce)
Pinus sylvestris – sosna pospolita (słońce)

Biota

Platycladus orientalis – biota wschodnia (słońce)

Daglezja

Pseudotsuga menziesii – daglezja zielona (słońce)

Sośnica

Sciadopitys verticillata – sośnica japońska (półcień)

Mamutowiec

Sequoiadendron giganteum – mamutowiec olbrzymi (słońce / półcień)

Cyprysniki

Taxodium distichum – cypryśnik błotny (słońce)

Cisy

Taxus baccata – cis pospolity (słońce / półcień / cień)
Taxus cuspidata – cis japoński (słońce / półcień / cień)
Taxus ×media – cis pośredni (słońce / półcień / cień)

Żywotniki

Thuja occidentalis – żywotnik zachodni (słońce)
Thuja plicata – żywotnik olbrzymi (słońce)

---

Byliny, krzewinki, trawy i paprocie (rośliny rabatowe):

Aconitum – tojad (słońce / półcień) 1-1,5 m
Acanthus – akant (słońce / półcień) 1-2 m
Achillea – krwawnik (słońce) 0,5-1 m
Aegopodium podagraria – podagrycznik pospolity (półcień / cień) 0,5-1 m – ostrożnie w ogrodach, agresywny!
Adonis vernalis – miłek wiosenny (słońce) 0,1-0,15 m
Agastache – kłosowiec (słońce) 0,5-1 m
Ajuga – dąbrówka (słońce / półcień) 0,15-0,2 m
Alcea rosea – malwa różowa – dwuletnia (słońce) 1-2 m
Alchemilla – przywrotnik (słońce / półcień) 0,4 m
Althaea officinalis – prawoślaz lekarski (słońce) 1-2 m
Alyssum montanum – smagliczka pagórkowa (słońce) 0,15-0,2 m
Amsonia – amsonia (słońce / półcień) 0,5-1 m
Anemone – zawilec (słońce / półcień) 0,5-1 m
Aquilegia – orlik (słońce / półcień) 0,5-1 m
Arabis caucasica – gęsiówka kaukaska (słońce) 0,15 m
Armeria – zawciąg (słońce) 0,15-0,2 m
Asclepias syriaca – trojeść amerykańska (słońce, półcień) 1-2 m – uwaga, gatunek jest inwazyjny!
Aster – aster (słońce) 0,5-2 m – uwaga, Aster novi-belgii jest inwazyjny!
Astilbe – tawułka (słońce / półcień) 0,5 m
Astrantia – jarzmianka (słońce / półcień) 0,3-0,5 m
Aubrieta – żagwin (słońce) 0,1-0,15 m
Baptisia australis – babtysja błękitna (słońce / półcień) 0,5-1 m
Bergenia – bergenia (słońce / półcień / cień) 0,5 m
Briza media – drżączka średnia (słońce / półcień) 0,5 m
Betonica – czyściec (słońce / półcień) 0,5 m
Brunnera macrophylla – brunnera wielkolistna (półcień / cień) 0,4 m
Calamagrostis ×acutiflora – trzcinnik ostrokwiatowy (słońce / półcień) 0,5-1 m
Campanula carpatica – dzwonek karpacki (cień) 0,2 m
Campanula persicifolia / lactiflora – dzwonek brzoskwiniolistny / kremowy (słońce / półcień) 0,5-1 m
Carex – turzyca (słońce / półcień) 0,2-1 m
Centaurea montana – chaber górski (słońce) 0,5 m
Cerastium tomentosum – rogownica kutnerowata (słońce / półcień) 0,15 m
Convallaria majalis – konwalia majowa (półcień / cień) 0,2 m
Coreopsis – nachyłek (słońce) 0,5-1 m
Crocosmia – krokosmia (słońce / półcień) 0,5-1,5 m
Dactylis – kupkówka (słońce / półcień) 0,3-0,5 m
Delphinium – ostróżka (słońce) 0,5-1 m
Deutzia – żylistek (słońce / półcień) 0,3-0,6 m
Deschampsia cespitosa – śmiałek darniowy (słońce / półcień) 0,5-1,5 m
Dianthus – goździk (słońce) 0,15-0,2 m
Dicentra spectabilis – serduszka okazałe (półcień) 0,5-1 m
Diervilla rivularis – zadrzewnia nadbrzeżna (słońce / półcień) 1 m
Echinacea – jeżówka (słońce) 0,5-1 m
Echinops – przegorzan (słońce) 1-2 m
Eragrostis spectabilis – miłka okazała (słońce / półcień) 0,3 m
Eupatorium maculatum – sadziec plamisty (słońce / półcień) 1-2 m
Euphorbia epithymoides – wilczomlecz pstry (słońce / półcień) 0,4 m
Fargesia rufa – fargezja rdzawa (słońce / półcień) 2-3 m
Festuca gautieri – kostrzewa Gautiera (słońce) 0,1-0,15 m
Festuca mairei – kostrzewa Maire’a (słońce) 0,5-1 m
Fothergilla – fotergilla (słońce / półcień) 1 m
Fragaria ×ananassa – truskawka (słońce) 0,15-0,2 m
Gaura lindheimeri – gaura Lindheimera (słońce) 1-1,5 m
Geranium – bodziszek (słońce / półcień / cień – niektóre) 0,2-0,7 m
Geum – kuklik (słońce / półcień) 0,3-0,4 m
Gillenia trifoliata – gilenia trójlistkowa (słońce / półcień) 0,5-1 m
Gypsophila – gipsówka (słońce) 0,15-1 m
Hakonechloa macra – hakonechloa smukła (słońce / półcień) 0,5 m
Helenium – dzielżan (słońce) 1-1,2 m
Heliopsis – słoneczniczek (słońce) 0,5-1 m
Hemerocallis – liliowiec (słońce / półcień) 0,5-1 m
Heuchera – żurawka (słońce / półcień) 0,2-0,5 m
Heucherella – żuraweczka / żurawkotenella (słońce / półcień) 0,2 m
Hosta – funkia (słońce – w wilgotnej glebie / półcień / cień) 0,3-1 m
Hylomecon japonica – hylomekon japoński (półcień) 0,3 m
Lamium maculatum – jasnota plamista (półcień / cień) 0,3 m
Leucanthemum – jastrun (słońce) 0,5 m
Lychnis – firletka (słońce) 0,5-1 m
Lysimachia punctata – tojeść kropkowana (słońce) 0,5-1 m
Miscanthus – miskant (słońce) 1-3 m
Molinia – trzęślica (słońce / półcień) 0,5-1 m
Monarda – pysznogłówka (słońce) 0,5-1 m
Nepeta – kocimiętka – wybrana, odmianowa (słońce) 0,3-0,6 m
Omphalodes verna – ułudka wiosenna (półcień / cień) 0,15 m
Pachysandra terminalis – runianka japońska (półcień / cień) 0,2 m
Paeonia – piwonia (słońce / półcień) 0,5-1 m
Panicum – proso (słońce) 0,5-1 m
Papaver orientale – mak wschodni (słońce) 0,5-1,2 m
Penstemon – penstemon (słońce) 0,5 m
Perovskia – perowskia (słońce) 0,5-1 m
Phlox – floks odmianowy (raczej słońce / półcień) 0,5-1 m
Physostegia virginiana – odętka virginijska (słońce) 0,7 m
Pleioblastus variegatus – plejoblast pstry (słońce) 0,5-0,8 m
Polygonatum falcatum – kokoryczka sierpowata (półcień / cień) 0,6 m
Primula – pierwiosnek (słońce / półcień) 0,3-0,5 m
Pteridium aquilinum – orlica pospolita (półcień / cień) 1-2 m – ostrożnie w ogrodach, rakotwórcza!
Pulmonaria saccharata – miodunka pstra (półcień) 0,3 m
Rudbeckia – rudbekia (słońce) 0,3-2 m
Salvia nemorosa – szałwia omszona (słońce) 0,3-0,8 m
Sedum – rozchodnik (słońce) 0,05-0,6 m
Spodiopogon sibiricus – szarobródek syberyjski (słońce / półcień) 1,5 m
Symphytum grandiflorum – żywokost wielkokwiatowy (słońce / półcień / cień) 0,3-0,4 m
Tiarella – tiarella (półcień) 0,4 m
Tradescantia – trzykrotka (półcień) 0,5 m
Verbena – werbena (słońce) 1-1,5 m
Veronica – przetacznik (słońce) 0,2-1 m
Veronicastrum – przetacznikowiec (słońce / półcień) 1,5 m
Vinca minor – barwinek pospolity (półcień / cień) 0,2-0,3 m
Viola – fiołek (półcień / cień) 0,15-0,3 m
Waldsteinia ternata – pragnia syberyjska (półcień / cień) 0,2 m

Cebule i kłącza

ww – wymaga wykopania

Allium – czosnek (słońce / półcień) 0,8-1,5 m
Camassia – kamasja (słońce / półcień) 1-1,3 m / może ww
Canna – paciorecznik (słońce) 1,5 m / ww
Colchicum – zimowit (słońce / półcień) 0,15 m
Crocosmia – Cynobrówka (słońce / półcień) 0,6-1,2 m
Crocus – krokus (słońce) 0,15 m
Cyclamen – cyklamen (słońce / półcień) 0,15 m
Dahlia – Dalia (słońce / półcień) 0,7-1,2 m / ww
Erythronium – psiząb (słońce / półcień) 0,1-0,3 m
Fritillaria – szachownica (słońce / półcień) 0,4-1 m / może ww
Galanthus – śnieżyczka przebiśnieg (słońce / półcień) 0,1-0,2 m
Gladiolus – mieczyk (słońce) 0,25-1,2 m / ww
Hedychium – wianecznik (słońce / półcień) 1-1,2 m / ww
Lilium – lilia (słońce / półcień) 0,8-2 m
Muscari – szafirek (słońce / półcień) 0,15-0,2 m
Narcissus – narcyz, żonkil (słońce / półcień) 0,2-0,5 m
Scilla – cebulica (słońce) 0,15-0,2 m / może ww
Tulipa – tulipan (słońce) 0,3-0,6 m
Zantedeschia – kalla (słońce / półcień) 0,3-0,4 m / ww

---

Rośliny wodne i bagienne:

po / podajemy głębokość sadzenia, płytko = do 5 cm gł(ębokości)

Acorus calamus – tatarak zwyczajny (słońce) 1 m / 0,2 m gł
Astilbe – tawułka (słońce / półcień) 0,4-0,7 m / płytko
Alisma plantago-aquatica – żabieniec babka wodna (słońce / półcień) 1 m / do 0,3 m gł
Alnus glutinosa – olsza czarna (słońce / półcień) / płytko
Butomus umbellatus – łączeń baldaszkowy (słońce) 1 m / do 0,5 m gł
Caltha palustris – knieć błotna / kaczeniec (słońce) 0,4 m / płytko
Cardamine pratensis – rzeżucha łąkowa (słońce / półcień) 0,4-0,5 m / płytko
Carex elata – turzyca sztywna (słońce) 1,2 m / do 0,3 m
Carex pseudocyperus – turzyca nibyciborowata (słońce)
Ceratophyllum demersum – rogatek sztywny (słońce) 2 m / do 2 m gł
Chara vulgaris – ramienica pospolita (słońce) 0,5-1 m / do 0,5-1 m gł
Eleocharis acicularis – ponikło igłowate (słońce / półcień) 0,15 / do 0,5 m gł
Elodea canadensis – moczarka kanadyjska (słońce) 1 m / pływająca – uwaga, gatunek jest inwazyjny!
Equisetum fluviatile – skrzyp bagienny (słońce) 1,5 m / do 0,3 m gł
Eriophorum angustifolium – sełnianka wąskolistna (słońce) 0,5 m / płytko
Hottonia palustris – okrężnica bagienna (słońce) 0,5 m / 0,3 do 0,6 m gł
Iris – kosaciec (słońce / półcień) 0,7-1 m / do 0,15 m gł
Iris pseudacorus – kosaciec żółty (słońce / półcień) 1-1,5 m / do 0,25 m gł
Isolepis cernua – sitniczka zwisła (słońce / półcień) 0,3 m / płytko
Juncus effusus – sit rozpierzchły (słońce) 0,8-1,2 m / płytko
Lysimachia nummularia – tojeść rozesłana (słońce / półcień) 0,1 m / płytko
Lythrum salicaria – krwawnica pospolita (słońce) 1-1,5 m / płytko
Myosotis palustris – niezapominajka błotna (słońce / półcień) 0,3 m / do 0,1 m gł
Nuphar lutea – grążel żółty (słońce / półcień) 1-2 m / do 1-2 m gł
Nymphaea – grzybień, lilia wodna (słońce) 1-2 m / do 0,3-1 m gł
Phragmites australis – trzcina pospolita (słońce / półcień) 1-3 m / do 1 m gł
Potamogeton crispus – rdestnica kędzierzawa (słońce) 1-3 m / 0,3 do 4 m gł
Taxodium distichum – cypryśnik błotny (słońce) / płytko
Veronica beccabunga – przetacznik bobowniczek (słońce) / płytko
a także
Cyperus longus – cibora długa 1-1,2 m / płytko
Equisetum hyemale – skrzyp zimowy (słońce / półcień) 1 m / płytko
Mentha aquatica – mięta nadwodna (słońce / półcień) / płytko
Polygonum amphibium – rdest ziemnowodny (słońce) 0,3-0,5 m / 0,6 m gł
Salix alba – wierzba biała (słońce) / płytko
Salix sp. – wierzby różne (słońce) / płytko
Sagittaria sagittifolia – strzałka wodna (słońce) 0,8 / do 0,5 m gł
Schoenoplectus lacustris – oczeret jeziorny (słońce) / do 1 m gł
Stratiotes aloides – osoka aloesowata (słońce) 0,3 / pływająca lub do 2 m gł
Typha angustifolia – pałka wąskolistna (słońce) 1-3 m / do 0,3 m gł