Ogrody wertykalne – czy rośliny mogą rosnąć bez ziemi i do tego w pionie?

[singlepic id=437 w=320 h=240 float=left] Czy rośliny mogą rosnąć bez ziemi? Oczywiście. Ziemia służy roślinom tylko jako mechaniczna forma utrzymania organizmu. Możemy wymienić ją na dowolny zamiennik, taki jak żwir, obojętny keramzyt, wełna mineralna lub po prostu kieszenie z filcu. To czego rośliny potrzebują do życia, to woda, słońce, substancje mineralne oraz powietrze (tlen i dwutlenek węgla). Kluczem jest dostarczenie im, zgodnie z prawami Liebiga i Shelforda, każdego z tych elementów we właściwej ilości.

[singlepic id=439 w=250 float=right]  Uprawa bez ziemi nie jest niczym odkrywczym – od lat, także w Polsce, prowadzone są uprawy pomidorów, papryki i wielu innych warzyw, owoców i ziół metodami hydroponicznymi – to znaczy że wszystkie substancje odżywcze podawane są razem z wodą, w formie mieszanki o precyzyjnie określonym składzie, zaspokajającym wszystkie potrzeby żywieniowe roślin. Najprostszą „uprawą hydroponiczną” jest wysiewana na Wielkanoc rzeżucha, z tą różnicą, że z wodą nie podajemy jej substancji odżywczych… W większości uprawy w tej metodzie są utylizowane po wydaniu plonów razem z podłożem. W przypadku ogrodów wertykalnych „zamiennik dla ziemi” musi być odporny na wieloletnią eksploatację, grzyby i bakterie, ponieważ ściana ma służyć wiele lat. Takie wymagania spełniają m.in. syntetyczne filce, pianki i włókniny.

[singlepic id=443 w=250 float=left] Również wiele gatunków roślin w warunkach naturalnych rośnie bez ziemi – na pniach i gałęziach drzew (jak występująca w Polsce jemioła), oraz w miejscach, w których gleba nie mogła się wykształcić – na występach gór z piaskowców i granitów, wapiennych klifach, w jaskiniach, przy wodospadach czy gołoborzach i innych stokach. Najczęściej bez ziemi rosną gatunki należące do rodzin: ostrojowate, marzanowate, zaczerniowate, begoniowate, niecierpkowate, pokrzywowate, storczykowate, bromeliowate, obrazkowate, a także wiele gatunków paproci. W większości są to rośliny rosnące w warunkach tropikalnych, dlatego ich zastosowanie w Polsce ogranicza się do oranżerii, ogrodów zimowych i wnętrz pomieszczeń. Jednak takie rośliny stanowiły jedynie inspirację dla zakładania upraw wodnych i ogrodów wertykalnych. W praktyce prawie każda roślina może zostać pozbawiona ziemi i przy odpowiednim odżywianiu rosnąć w uprawie hydroponicznej, czy też, w naszym przypadku – naściennej.

[singlepic id=446 w=250 float=right] Skoro możemy bez przeszkód pozbawić rośliny ziemi, co w takim razie z pionowym wzrostem? Tutaj kluczowa jest dostępność światła. Żywopłoty (najbardziej popularne pionowe ściany), aby mogły cieszyć zielenią na całej swojej wysokości, powinny być strzyżone nie w formie prostokąta, ale trapezu. Dzięki temu słońce może doświetlić nawet najniższe partie. W przypadku zakładania zielonych ścian na zewnątrz można przyjąć tą samą regułę i zastosować niewielkie nachylenie płaszczyzny, które zapobiegnie zamieraniu najniższych partii. W przypadku ogrodów wewnętrznych należy zastosować lampy doświetlające o odpowiedniej sile świetlnej (określanej w lumenach). To dobrodziejstwo pozwala nam na założenie zielonej ściany nawet w piwnicy.

[singlepic id=445 w=250 float=left] Stworzenie pionowego ogrodu jest więc specyficzną, dekoracyjną uprawą hydroponiczną, a „zarządzanie życiem” roślin w nim rosnących może korzystać z szeroko i łatwo dostępnej wiedzy wieloletnich badań międzynarodowych naukowców i nowoczesnych rolników. Uprawa hydroponiczna niesie wiele korzyści, z których także korzysta idea ogrodu wertykalnego – rozwój roślin jest szybszy niż w gruncie, rośliny są mniej narażone na choroby pochodzenia glebowego, oszczędzamy także zużycie wody. Najlepszą odpowiedzią na pytanie „czy to możliwe” są świetne inwestycje funkcjonujące od lat na całym świecie. Ich liczba stale rośnie – to, czy są to udane projekty jest już zależne tylko od tego, czy ich twórcy poza wiarą dysponują także konkretną wiedzą jak takie ogrody tworzyć.