Żywopłoty, czyli strzyżone zielone ściany o różnych wysokościach, pełnią rozmaite funkcje. Jak sama nazwa wskazuje – są to żywe ogrodzenia, za pomocą których oddziela się cały ogród od ulicy bądź sąsiednich działek. Inne zastosowanie to podział ogrodu na mniejsze salony, giardini segreti, miejsca intymne, w których można odpocząć lub bawić się nie niepokojonym przez podglądaczy. Niskie żywopłoty pełnią funkcję borderów – wizualnych obrzeży i obwódek dla rabat czy ścieżek. Praktycznie każda roślina, która dobrze znosi cięcie i dorasta do pożądanej wysokości nadaje się na założenie żywopłotu. Jednak niektóre gatunki wydają się wprost stworzone do tej funkcji i od dziesiątek a nawet setek lat są z powodzenie wykorzystywane przez najlepszych ogrodników.

Bukszpan wieczniezielony – Buxus Sempervirens

Bukszpan to najpopularniejszy kanon obwódek i węzłów, ale nadaje się też na żywopłoty do 1,5 metra wysokości. To piękne, gęste i uległe w fantazyjnym cięciu rośliny, dekoracyjne cały rok, ale też cały rok wymagające troski. Dobrze rosną szczególnie w cieniu i zaciszu.

Grab pospolity – Carpinus betulus

To historyczny i współczesny sztandar żywopłotowy, doskonały na ogrodzenia, chroni przed wiatrem i śniegiem. Rośnie wolno, udaje się na każdej glebie niezależnie od zacienienia, świetnie się zagęszcza pod warunkiem regularnego cięcia pobudzającego, jesienią przebarwia na jasno-złoto i trzyma liście do wiosny.

Buk zwyczajny – Fagus silvatica

Podobnie jak grab utrzymuje liście do wiosny i jest niezwykle wdzięcznym i szlachetnym drzewem żywopłotowym, na szpalery do 5 metrów wysokości. Zimą widać stalowoszare gałęzie, niezwykle dostojne. Rośnie w cieniu i w słońcu. Odmiana 'Atropunicea', która ma purpurowo czerwone liście wygląda niezwykle efektownie i z powodzeniem jest stosowana samodzielnie lub jako przerywnik dla zielonej ściany.

Żywotnik – Thuja

To rośliny chyba najpopularniejsze w Polsce. Odmiany żywotnika zachodniego (T. occidentalis) takie jak 'Brabant', 'Columna' czy 'Smaragd' są wieczniezielone, rosną bardzo szybko i są tanie w zakupie. Można także założyć ścianę o żółtawym odcieniu z odmian 'Wareana Lutescens', 'Sunkist' lub 'Yellow Ribbon'. Są to rośliny dość wrażliwe na warunki miejskie, wymagają słońca i stałej, umiarkowanej wilgotności podłoża aby były silne i zdrowe.

Ligustr pospolity – Ligustrum vulgare

Niezwykle popularna w Polsce, zwłaszcza w okresie PRLu, roślina żywopłotowa na ściany do 3 metrów. Szybko rośnie w słońcu i w cieniu, w mieście i na słabej glebie, odporny na suszę i mróz. Doskonale nadaje się na tworzenie fantazyjnych kształtów, bramek, kostek i innych brył.

Głóg – Crataegus

Każdy gatunek i odmiana nadaje się na stworzenie żywopłotu, w dodatku są to bardzo odporne i nie wymagające rośliny. Obsypują się białym kwieciem pod koniec wiosny, a potem czerwonymi owocami. Ich sztywne pędy i ostre ciernie sprawiają, że ściana z głogu jest nieprzebytym murem. Jest to także cenna roślina zielarska.

Świerk – Picea

Żywopłoty świerkowe potrzebują więcej miejsca, ale są bardzo silnymi osłonami trwałymi przez cały rok, chroniącymi przed wiatrem i śniegiem. Regularnie cięty doskonale się zagęszcza. Jest wrażliwy na zanieczyszczenia i sól, dlatego lepiej nie sadzić go od ulicy. Nadaje się na wysokie ściany.

Cis – Taxus

Rośnie powoli, ale jest niezwykle szlachetnym i dostojnym krzewem. Ta długowieczna roślina będzie cieszyć wnuki naszych prawnuków. Łatwo poddaje się najbardziej odważnym pomysłom formowania, regeneruje nawet poważne uszczerbki i dlatego od stuleci służy ogrodnikom za wdzięczne tworzywo. Tworzy zwarte, ciemnozielone ściany. Na żywopłoty nadają się zarówno cis pospolity (T.baccata) jak i pośredni (T.media), który rośnie szybciej, a szczególnie silnie rosnące odmiany cisa pospolitego 'Hicksii' oraz 'Hillii'.

Modrzew – Larix

Niedoceniany, a to niezwykle efektowna roślina iglasta (i niekłująca!), w dodatku dość odporna na warunki miejskie. W sezonie intensywnie jasnozielony, pięknie przebarwia się jesienią na żółto, a w zimie zachwyca ażurową plątaniną jasnobrązowych gałązek. Na żywopłoty świetnie nadają się modrzewie europejski (L. decidua), jak i japoński (L. kaempferi), który szybciej rośnie. Najlepiej udają się na stanowiskach słonecznych.

Który gdzie?

Każda z tych niezwykłych roślin ma swoje cechy unikalne, z punktu widzenia właściciela i użytkownika ogrodu, wady i zalety. Ta krótka lista nie wyczerpuje też oczywiście wszystkich możliwości. Zanim więc obsadzimy nasze płoty zielenią, warto poradzić się fachowca, które rośliny najlepiej sprawdzą się w naszych warunkach i do naszych potrzeb.