Ukształtowanie terenu, nawierzchnie ogrodowe i kompozycje kamienne
Rolki z instagrama, shortsy YT i tik-toki
Prezentujemy najlepsze praktyki i porady dla projektantów oraz osób zakładających ogrody prywatne w Polsce.
Sprawdź spis treści wszystkich materiałów video podzielonych tematycznie.
Ścieżki z kostki opływające głazy
Są szczegóły realizacji projektu ogrodu, które budują efekt wow – i kostki na ścieżkach, idealnie dopasowane do nierówności sąsiadujących z nimi głazów – to jedne z tych szczegółów.
Jeśli pokusisz się, żeby taki efekt zaplanować na etapie projektu, musisz być pewny, że wykonawca go udźwignie.
A jeśli nie masz absolutnej pewności – potrzebujesz nadrobić braki w jego kompetencjach swoim know how. I dopilnować na nadzorze autorskim, żeby to zostało zrobione dokładnie tak jak chcesz.
Jeżeli uprzesz się, że ma to być zrobione tak jak sobie wyobrażasz, a wykonawca zupełnie nie ma na ten temat pojęcia, to z projektanta musisz stać się kierownikiem. Stać nad nim i dosłownie pokazywać palcem co i jak dokładnie ma zostać zrobione.
Na każdym etapie kluczowa jest wiedza – im więcej wiesz, tym więcej jesteś w stanie osiągnąć. Nawet w niesprzyjających okolicznościach.
Leśne ścieżki spacerowe
Najprostsza i najzdrowsza funkcja lasu to spacerowa.
Wejść w busz, pooddychać tym powietrzem, oczyścić umysł. Pozwolić oczom odpocząć od angażujących bodźców – od wszechobecnych świateł, formalnych kształtów, geometrii i porządku.
A do spaceru nie potrzeba wiele. Kawałek węższej lub szerszej ścieżki, w miarę wypoziomowanej poprzecznie. Żeby nie przedzierać się przez chaszcze, nie musieć się angażować w spacerowanie. Po prostu być – w łagodnym ruchu posuwania się do przodu. I zauważać otoczenie każdym zmysłem.
Pierwszym krokiem jest wytyczenie szlaku. Trzeba ci przejść się przez las i znaleźć najmniej inwazyjną, najbardziej intuicyjną, logiczną i wygodną trasę. Możesz wykorzystywać ścieżki wydeptane przez zwierzęta – one wiedziały którędy chodzić.
Tyczenie możesz przeprowadzić korzystając z chorągiewek geodezyjnych, albo oznaczać np. zawsze prawą stronę jakąś taśmą np. szkółkarską albo sygnalizacyjną.
Najlepiej budować ścieżki bez podbudowy, ponieważ ziemia w lesie jest mocno poprzerastana korzeniami drzew i innych roślin. Pomijając fakt, że przy korytowaniu je zniszczysz szkodząc drzewom, to jest to niepotrzebnie utrudniające pracę – wycinać je.
Jako nawierzchnię ostateczną polecam ci coś naturalnego – zrębkę drzewną lub korę sosnową. Bardzo wygodnie się po tym chodzi, miękko amortyzuje każdy krok, co docenią kolana spacerujących.
Oczywiście ten materiał będzie się kompostował, ale to nie szkodzi. Ziemia, która z niego powstanie też będzie wygodna i przepuszczalna. A z drzew ciągle sypie się materia organiczna, która uzupełnia nawierzchnię ścieżki – zamiast ją brudzić, co w przypadku innej powierzchni wymagałoby odkurzania. Co parę lat można uzupełnić braki.
Poza tym wygooglaj sobie ” shinrin yoku kąpiele leśne ” i nieś dobrą inspirację swoim klientom.
Komunikacja na budowie ogrodu
Gleba jest świętością.
Ideałem byłoby nie naruszać gleby w żadnym miejscu, w którym później będą uprawiane rośliny. Najczęściej to jednak nie jest możliwe. Na budowach gdzie jest sporo korytowania i wykopów, zwykle kłóciłoby się to z gospodarką obiegu zamkniętego.
Zawsze jednak staraj się ją chronić wszelkimi możliwymi sposobami. Przede wszystkim przed wygniataniem.
Teren który nie jest absolutnie potrzebny ekipom z powodów logistycznych – najlepiej wygrodzić, chociażby palikami i kolorową taśmą. Niczym tam nie jeździć, niczego nie składować, nie robić docinek materiałów itp.
A cały transport i magazynowanie staraj się wyznaczyć po docelowych drogach, podjazdach, parkingach i ścieżkach. Wygniataj to, co i tak potem będzie zagęszczane.
Nie pozwalaj budowlańcom robić tego jak im wygodnie, walcz o glebę a tym samym o zdrowie przyszłych roślin i mikroflory.
Metoda montażu obrzeży ze stali
Jak zamontować kawałek płaskiej blachy wypoziomowany w każdej osi i zgodnie z zadanymi w projekcie kształtami?
Proste odcinki można montować wprost na ławie betonowej, ale z łukami to się nie uda, bo beton nie będzie dość mocno trzymał wygięcia.
Montaż na szpilkach żebrowanych sprawdza się bardzo dobrze. Można spokojnie ustawić obrzeże w każdej płaszczyźnie i złapać spawarką.
Jeśli jest to ścieżka piesza albo np. obrzeże trawnika, należy zabić pręty dość gęsto i głęboko i można zrezygnować z ławy betonowej. Holendrzy polecają montaż na kołkach z drewna egzotycznego, co też się sprawdza, ale trudniej je dostać w Polsce.
Jeśli dysponujesz blachą bez takiej blaszki montażowej, można spawać się wprost do obrzeża, jednak wtedy trzeba to robić zawsze poniżej poziomu gruntu, bo spaw zostawia ślady po drugiej stronie blachy.
Z całą pewnością obrzeża stalowe (corten, ocynk lub dość gruba stal czarna) są znacznie trwalsze i sprawdzają się lepiej niż plastikowe eko-bordy.
Minimalistyczna droga dojazdowa
Najbardziej efektowne w krajobrazie są rozwiązania bardzo oszczędne w formie, wizualnie wręcz szkicowe.
Ale zawsze mają też drugą stronę – potrzebę funkcjonalnej efektywności. Minimalistyczny design często jest wielkim wyzwaniem technologicznym i użytkowym.
Co się stanie kiedy ludzie zaczną z niego korzystać? Czy będzie to zawsze bezpieczne i wygodne? Jak będzie wyglądało serwisowanie – w kolejnych latach i o każdej porze roku?
Kiedy projektujesz spektakularne efekty wizualne, nie możesz zapominać o tych wszystkich pytaniach które pojawią się później – jak to będzie działać? Jak to dokładnie zostanie wykonane?
Ponieważ siła takich obiektów jest niezwykle powiązana ze szczegółami, trzeba Ci zadbać o każdy detal i niuans.
Droga na filmie jest bardzo szeroka (ma 5 m), aby nie było problemu z wyrobieniem się w tych prostych zakrętach. Na każdym odcinku przemyślano kwestie odwodnienia. Nocą jest podświetlana, by nie spaść z wysokich krawędzi.
Wiele aspektów i różnych wariantów było długo rozważanych przez wielu ludzi, aby dojść do pewności, że to nie tylko będzie dobrze wyglądać, ale też świetnie działać.
Efekt drogi lewitującej
Jak uczynić proste drogi wyraźnym elementem architektury ogrodu, zarówno w dzień jak i w nocy, nie stosując przy tym żadnego wyraźnego oświetlenia jak np. latarnie?
Trzeba unieść się około 20 cm ponad ziemię i podświetlić cały ten stopień. Oświetlenie przy tym musi być światłem odbitym – niedopuszczalne jest zastosowanie jakiegokolwiek widocznego źródła światła, które mogłoby oślepiać kierowcę czy spacerowicza.
Równocześnie potrzebny jest kontrast między powierzchnią drogi a stopniem, żeby efekt był dobrze widoczny także w dzień. Uważam, że jasna nawierzchnia i ciemny stopień to najlepszy zestaw.
W tym przypadku zostało zastosowane indywidualnie opracowane rozwiązanie, wyprodukowane na zamówienie, dopasowane zarówno do wymagań projektu jak i możliwości gięcia blachy.
Warto pochylić się nad takimi widocznymi szczegółami, ponieważ ich unikalność buduje efektywność projektu. Robi wrażenie, na którym inwestorom zależy. Oczywiście jeżeli jest na to prawdziwa chęć, budżet i można stworzyć dość dobry, interdyscyplinarny zespół.
Odpływ wody ze ścieżek i dróg
Droga nie może stać w wodzie, nawierzchnia nie może rozmakać, nie mogą tworzyć się kałuże i woda nie może stagnować w przekroju – podbudowie.
Chodzi przede wszystkim o trwałość, bo stagnująca na drodze woda zimą zamarznie i rozsadzi materiał z którego jest zbudowana. Ma to zastosowanie zarówno przy jezdniach dla samochodów jak i ścieżkach pieszych. Zamarzające kałuże są też niebezpieczne – są śliskie. Zresztą w ogóle kałuże na drogach są niekorzystne.
Należy zapewnić odpływ, dostarczyć wodę tam gdzie jest potrzebna, czyli roślinom i najlepiej od razu powierzchniowo. Tradycją traktów w polskich parkach było budowanie ścieżek bitych ziemnych w przekroju półokrągłych. Droga była wykonywana z ubitej ziemi, górna powierzchnia z lekkim garbem, zapewniającym odpływ wody obustronnie, na boki.
Dzisiaj wciąż z powodzeniem wykorzystuje się materiały z pylastym lepiszczem, które pozwalają powierzchni się zaklinować, ale technologia poszła do przodu. Hanza – HanseGrand czy Terraway, mają w swoim składzie kruszywa o różnorodnej granulacji, które bardzo dobrze się klinują, zlepiają razem, ale przy tym są bardzo przepuszczalne dla wody. Można z nich zbudować gładkie i naturalnie wyglądające nawierzchnie. Ich producenci najczęściej zalecają spadek poprzeczny jednostronny, ale obustronny także jest projektowany.
Ze względu na koszty i ograniczenia tonażowe ja zwykle stosuję zwykłe kruszywa z lokalnych kopalni. Ważne jest żeby wykorzystać na górną warstwę materiał tłuczony / kruszony frakcji od 0, np. 0-32. Wtedy po zawibrowaniu stworzy dobrze zabitą powierzchnię.
Wskazówki dla układania skalniaka
Układanie kompozycji skalnych tak, aby stworzyć dobre warunki dla uprawy roślin i równocześnie osiągnąć naturalny efekt wizualny – to umiejętność kształtowana całe życie.
Aby uniknąć wrażenia sztuczności strzeż się przede wszystkim tworzenia jednolitych usypisk powtarzających skos skarpy. Trzeba zróżnicować zarówno układ kamieni jak i ich rozmiary.
Najlepsza metoda nauki tworzenia uroczych skalniaków to obserwacja krajobrazów naturalnych. Wycieczki w góry oczywiście, obserwacja i naświetlanie tęczówek najlepszymi wzorcami.
Zręczne użycie dużych głazów
Strategicznie rozmieszczone głazy pomogą ci wprowadzić do przestrzeni harmonię i równowagę.
Zdecydowanie powinny być to kamienie naturalne, najlepiej duże lub bardzo duże (bo roślinność łatwo je obrośnie i znikną). Ok 1/3 wysokości należy umieścić pod ziemią, aby głaz leżał stabilnie – „dobrze siedział”.
To miejskie przejście było bardzo trudnym zadaniem aranżacyjnym – prawie prosta linia, gdzie energia leci jak pocisk z karabinu, zwłaszcza przy dość dużej różnicy wysokości, zwłaszcza schodząc z góry.
Ostra narożniki zostały zmiękczone właściwie rozłożonymi kamieniami – zneutralizowano nimi agresywne krawędzie. Bieg został dodatkowo spowolniony i uatrakcyjniony przez zmienny rysunek ułożenia kostki brukowej. Zamiast pędzącej prostej powstały zawirowania. Dodałbym jeszcze poprzeczne pasy (progi) wyhamowujące, z innego koloru kostki lub kamienia naturalnego, najlepiej tego samego co głazy.
Można sobie wyobrazić, że ścieżka to strumień i za pomocą skał oraz innych elementów chcemy żeby płynął bardziej leniwie.
Systemowe mury oporowe ze stali
Realizacja murów oporowych rodzi różne wyzwania i komplikacje. Najpierw kosztowe, w tym niemałych nakładów na robociznę. Potem w kwestii wykończenia tak, aby m.in. uzyskać Doskonały detal czy żeby podchodząca wilgoć nie narobiła szkód.
System pokazany na filmie ma kilka zalet. Ponieważ sam w sobie jest lżejszy niż mur pełny, można zrobić prostszy i tańszy fundament. Może to być np. zbrojona belka wys. 20 cm zakotwiona słupami poniżej przemarzania co 1-1.5 m. Tylko góra musi być elegancko zaszalowana.
Elementy stalowe od razu są wykończeniem zabezpieczonym przed starzeniem, więc odchodzi problem sposobu montażu czy odpadania okładziny.
Na równym podłożu montuje się to bardzo szybko, więc czas i koszty robocizny są znacznie niższe niż przy tradycyjnych murach.
I system powstaje w fabryce, więc jeśli montaż jest na równym i stabilnym podłożu, to góra też wychodzi perfekcyjnie.
Beton z rozbiórki zamiast kamienia
Zerowy bilans ziemny – to takie gospodarowanie materiałem w wykopów i niwelacji terenu aby nic nie wywozić i nic nie przywozić. To samo warto zastosować dla materiałów rozbiórkowych i – jeśli to tylko możliwe – dla innych materiałów powstających przy oraz wykorzystywanych do zakładania ogrodu.
Gospodarka obiegu zamkniętego – to najlepszy kierunek działania jaki możesz przyjąć w dobie zmian klimatu. Wykorzystywanie maksymalnie dużej liczby materiałów w obrębie tej samej posesji minimalizuje ślady środowiskowe i ogranicza koszty dla inwestora.
Nasza w tym głowa, projektantów terenu, żeby ułożyć to możliwie najbardziej estetycznie i funkcjonalnie.
Szczeliny między płytami betonowymi
Szczelina między płytami pozwala uzyskać regularny rytm – siatkę krawędzi, która wygląda na prostą, chociaż tak naprawdę nie jest idealnie prosta. Oszukuje oko. A musi oszukiwać oko, ponieważ płyty betonowe i ceramiczne nigdy nie są idealnie proste. Ich płaszczyzna przypomina łódkę.
Grubych, wielkoformatowych płyt odlewanych z formy nie można układać na ciasno. Trzeba zgubić nierówności w szczelinach.
Szczelina zapewnia także w jakimś stopniu odpływ wody (jeśli podbudowa jest drożna). Ułatwia też sam montaż – przy ciasnym ułożeniu krawędzie czy narożniki mogą się ułupać, wyszczerbić.
Suche mury z lokalnego kamienia
Polacy często mają takie przekonanie, że budowle muszą być ultra solidne. Zdarzało mi się nieskutecznie odwodzić inwestora od robienia metrowych fundamentów pod obrzeża wysokości 30 cm. Jakby czołgi miały po tym jeździć. Z drugiej strony są rzeczy byle jakie, bardzo krótko wieczne dziadostwo, które rozlatuje się raz dwa.
A rzecz polega na tym, żeby dobrać technologie Wystarczająco do zadania. Tak mało jak to tylko możliwe a przy tym tyle ile trzeba, żeby osiągnąć zamierzoną trwałość.
Suche mury to rozwiązanie znane ludzkości od dawna. Niektóre takie budowle europejskie stoją wciąż od 3 czy 5 tyś lat. Poprawnie wykonane budowle z kamienia nie mają powodów, żeby się przewracać czy rozpadać – mimo braku zaprawy.
A wyglądają świetnie. Szczególnie jeśli są wykonane z materiału wykopanego z tej ziemi, na której stoją.
<3 gospodarka obiegów zamkniętych
Wzorcowy landform
Uwielbiam przejeżdżać na tych odcinkach – pomiędzy Wiślicą a Krzyżem, pomiędzy Opatowcem a Koszycami. Ile razy tam się znajdę – zwalniam, czasem staję i nie mogę oczu napatrzeć – już od ponad 20 lat na pewno.
To nie górski dramatyzm budzący respekt ani równinne lotniska ziejące nudą (z góry przepraszam wszystkich którzy mieszkają na takich terenach, to moje osobiste odczucia) – ale kojący ideał pomiędzy. To jak Arkadia ukształtowania terenu. Delikatna, subtelna, miękka. Miód malina.
Długie i wąskie pasy zbóż oraz strategicznie rozmieszczone zagajniki w miejscach nie nadających się do uprawy podkreślają tą malowniczą rzeźbę terenu. Jakby ktoś to tak zaplanował.
Geografia nie jest moją najmocniejszą stroną, ale stawiam że są to fragmenty Płaskowyżu Proszowickiego.
Ścieżka gruntowa z miału kamiennego
Jeśli tylko jest taka możliwość, warto wykorzystywać w budowie ogrodu materiały lokalne i z najbliższych okolic. Raz że to mniejsze koszty i ślad węglowy a dwa, że to po prostu wygląda lepiej, jeśli eksponujesz to co zostało wydobyte z tej samej ziemi. Zgadza się kontekst a niuanse też budują poczucie naturalności i że rzeczy są na swoim właściwym miejscu.
Ta ścieżka została wykonana z odpadu kopalnianego. To jest dość gruboziarnista martwica wapienna, która jest świetnie przepuszczalna dla wody i bardzo dobrze się klinuje. Te parametry są ważne bo czasem na kopalniach, na przykład piaskowca, miał jest zbyt pylasty i robi się z niego błoto.
Stabilizacja skarpy wielkimi głazami
Czasami zachodzi potrzeba wykonania w jakimś miejscu bardzo ostrej skarpy, z nachyleniem 1 do 1 albo jeszcze większym. Budowa muru oporowego jest kosztowna albo wymaga zręczności albo jedno i drugie i nie chcesz po to sięgać. Zamiast tego możesz ustabilizować świeży nasyp szkieletem z kamieni.
Na filmie pokazuje najbardziej siermiężną wersję takiego rozwiązania, za to bardzo skuteczną. Ani silne ulewy, ani wieloletnia erozja wodna nie zniszczy takiej konstrukcji i zagwarantuje, że skarpa się nie osunie.
Rytmy i ciągi wymagają doskonałości
Budowę ciągów spacerowych można spartolić na wiele sposobów. Mogą to być błędy przy wykonaniu – jak na filmie – źle wymierzone i nierówno wykonane stopnie.
Ale może być też błąd projektowy przez stworzenie drobnego zaburzenia ciągłości.
Warstwa odcinająca z włókniny drogowej
Na niestabilnym gruncie, na terenach podmokłych, na glebie gliniastej, pod podbudową dróg i ścieżek dobrze jest dać warstwę odcinającą. Kiedyś robiło się to z piasku, dzisiaj powszechnie stosowana jest włóknina drogowa. Jej zadanie jest proste – odciąć podbudowę od gruntu rodzimego.
Rozstawa płyt na ścieżce w trawie
Płyty w rzadkiej rozstawie świetnie się nadają aby zaznaczyć komunikację a nie wprowadzać ordynarnych i narzucających się traktów.
Taka ścieżka będzie działać jednak tylko wtedy jeśli użytkownicy będą stawiać stopy faktycznie na płytach a nie pomiędzy nimi albo w połowie. Żeby tak się działo należy rozstawić je w odpowiedniej, ergonomicznej odległości. Ergonomicznej czyli dopasowanej do człowieka.
Magiczna liczba w tym przypadku to 63,5 cm od osi do osi. Wtedy bez patrzenia zawsze będziesz stawiać stopę na płycie a Twój krok będzie wygodny i naturalny.
Ścieżki z kory i zrębki
Jeśli już musisz gdzieś robić ścieżki w ogrodzie polecam aby były tak naturalne jak to tylko możliwe. Tradycją polskich parków są bite trakty ziemne, nieco ponad otaczającym terenem, w przekroju półokrągłe aby woda odpływała na boki.
Dodatkowo górną nawierzchnię można wysypać martwą materiał organiczną która długo się rozkłada. Zrębka drzewna, igliwie czy kora sosnowa w warstwie kilku centymetrów stworzą coś w rodzaju ściółki w lesie iglastym. Ponieważ taki materiał szybko wysycha, grzyby nie będą w stanie się tam zasiedlić, a tylko one są w stanie rozłożyć ligninę czy celulozę budujące twarde ściany komórkowe.
Oczywiście co parę lat trzeba to będzie uzupełniać, ale spaceruję się po tym wygodnie i miękko a także suchą stopą, więc powierzchnia warta stosowania.
Tarasowanie urozmaica ogród
Zawsze lepiej kiedy teren wznosi się od obserwatora, bo wtedy jest lepsza ekspozycja kompozycji – lepiej widać na roślinność, która go porasta.
Woda znacznie lepiej nawadnia ziemię na płaskich tarasach niż na skarpie z której szybciej spływa. Łatwiej też poruszać się po takich klombach i je plewić lub modyfikować.
Zawsze jeśli to tylko możliwe lepiej jest zastosować tarasowanie niż jednolitą skarpę. Zamiast suchych murków oporowych można zrobić bardzo ostre skarpki pomiędzy tarasami. Można też wykorzystać drewno z wycinki albo kamień wykopany lokalnie żeby nieco uzbroić glebę póki ziemia się nie uleży i rośliny jej nie zarosną.
Ścieżki mają być szerokie
Ogrody zarastają w błyskawicznym tempie. Na planie albo podczas budowy wydaje się, że jest tak przestronnie, że ścieżki czy elementy ozdobne albo architektury są takie wielkie i narzucające się.. ale po paru latach okazuje się, że roślinność doskonale sobie z tą wielkością poradziła i ją zwyczajnie pożarła.
A już szczególnie żarłoczne są ogrody naturalne. Krzewy, wysokie byliny, pnącza, trawy ozdobne, łąki kwietne.. formą życia roślin jest wzrost więc one cały czas rosną. Do góry i w szerz a po deszczu zawsze pokładają się na boki.
Musisz brać to pod uwagę i projektować duże i masywne formy, które będą dobrze wyglądać po wielu latach i w każdych warunkach. Nie dziubdziaj.
Suchy murek z pieńków .. na betonie
Jak zabezpieczyć skarpę przed osuwaniem? Często betonowy mur oporowy to najrozsądniejsze rozwiązanie. Zwłaszcza jeśli mamy budowlańców na miejscu i mogą przy okazji budowy domu w dobrych pieniądzach zrobić nieco więcej.
Ale potem znów pytanie – czym ten mur wykończyć? Co ma ściany, co na daszki? Żeby pasowało do elewacji domu, żeby nie odpadało, żeby woda nie podchodziła?
Szczapki czy pieńki drewniane doskonale stapiają się z roślinnością, dobrze starzeją, nie krzyczą wizualnie. Niedoskonałość znika w ilości, w masie. No i taki murek staje się wielkim domem dla różnych owadów.
Przy okazji problem z głowy co zrobić z drewnem z wycinki w mieście, w którym już nie można palić w kominku.
Używasz kamień? Daj go dużo
Unikanie wrażenia sztuczności i dążenie do harmonii – to w moim odczuciu bardzo kluczowe drogowskazy w planowaniu ogrodu a już w szczególności przy układaniu kompozycji skalnych. Żeby efekt nie był taki ordynarnie udziubdziany w jednym miejscu, ale żeby stworzyć złudzenie jakby to samo się wydarzyło w wyniku jakichś procesów naturalnych.
Dążymy do mistyfikacji Doskonałej.
Stabilizacja skarpy wielkimi głazami
Uwielbiam rozwiązania które wyglądają tak jakby powstały same. A to prawdziwa sztuka zimitować naturę przy układaniu kamieni. Od dziecka studiuję górskie krajobrazy i zastanawiam się co sprawia że wyglądają naturalnie.
Ułożenie na skarpie dużych głazów to prosta i być może najtańsza metoda skutecznego zabezpieczenia przed zniszczeniem przez wodę. A woda potrafi spowodować masakryczne kataklizmy. Po pierwsze płynie i zabiera ze sobą cząsteczki całymi strugami wcinając się jak nóż w masło. Po drugie nasącza ziemię która staje się ciężka i poślizgowa a następnie zsuwa się całymi płatami (może widziałeś kiedyś coś takiego przy autostradzie?).
Oczywiście ułożenie głazów tak aby nie narazić się na sztuczność wymaga wrażliwości i doświadczenia ale jest też tylko zasad które ułatwiają osiągnięcie dobrego efektu. Na dole układaj zawsze mocny i ciężki fundament, ale w całym układzie używaj skał różnej wielkości unikając regularności. Poza tym im więcej tym lepiej, nie oszczędzaj na materiale.
Mata kokosowa do stabilizacji skarpy
Pokrywanie skarp włókniną to jakaś plaga. Wmówiono ludziom że tak należy robić i na każdej wiosce znajdziesz jedną albo kilka takich plastikowych pustyń ze smętnie sterczącymi krzaczkami gotującymi sie i walczącymi o przeżycie w rozstawie 1×1 m. Cała woda po tym spływa, chyba że założysz sztuczne nawadnianie. Oczywiście ziemia zostaje zabezpieczona przed wypłukaniem przez deszcz i skarpa się trzyma.
Straszne jest to że na wielką skalę robią to też urzędy i wielkie firmy. Oczywiście za radą jakiś ogrodników – Nie bądź proszę jednym z nich.
W moich oczach skarpa obsadzona bujną roślinnością o charakterze łąkowym zawsze będzie wyglądać znacznie lepiej. Mogą to być wysokie byliny albo trawy ozdobne albo krzewy. Może to być też natura zostawiona sama sobie. Kiedy korzenie przerosną ziemię, zabezpieczą ją też przed erozją przez wodę.
Zanim to się nie wydarzy możesz przytrzymać ziemię siatką lub matą kokosową albo jutową albo konopną. Taki materiał zatrzyma wodę deszczową która będzie nasączać ziemię na skarpie i podlewać rośliny. A jeśli wody spadnie tak dużo, że zacznie spływać, to nie porwie ze sobą ziemi. Rośliny rozrastające się rozłogowo, podziemnie od korzenia – a takie szczególnie nadają się do wzmacniania skarp, będą mogły spokojnie przez nią przerastać.
I wygląda to świetnie, bardzo dyskretnie, stapia się z podłożem. Z czasem siatka się rozłoży, chociaż zajmie jej to dużo czasu ponieważ twarde włókna są rozkładane przez grzyby, a te muszą żyć pod ziemią.
Suche mury oporowe dla ziemi
Less is more, czyli mniej znaczy więcej i tak mało jak to tylko możliwe. Staram się stosować tą zasadę przy większości swoich czynności zawodowych.
Z katalogu współczesnych propozycji w kształtowaniu terenu znika wiele prostych i skutecznych technologii i metod działania. A często nie wymagają one większej wiedzy czy zaawansowania cywilizacyjnego. Jedynie świadomości kluczowych zasad i dobrych chęci.
Tak jak suche mury oporowe. Duże głazy na dół jako fundament, lekkie pochylenie w stronę skarpy, dobre dopasowanie kamieni ze sobą, odrobina skupienia i wyczucia. Anglicy stawiają takie mury na wysokość nawet 3 metrów, obudowując drogi pomiędzy pastwiskami. I stoją od setek lat – na gruncie gliniastym. Przy naszych mrozach warto zadbać o lepsze odwodnienia, sypnąć trochę (do 30 cm) piasku pod pierwszą warstwą. I tyle.
Nie trzeba lać fundamentów, układać folii kubełkowej, rozkładać rur odprowadzających wodę, obkładać styropianem, tynkować lub obklejać, rozstrzygać problemu daszków i ściekania wody przed kapinosem. Nie trzeba co jakiś czas wykonywać renowacji. Warto się nie bać i stosować suche mury oporowe z kamienia.
Nieregularne mury z kamienia
Bardzo podoba mi się wykorzystanie różnych rozmiarów kamienia w różnego rodzaju ogrodowych konstrukcjach. Na ścieżkach, przy tworzeniu strumieni i stawów, albo murów oporowych tak jak tutaj. Trochę sprawia to wrażenie naturalnego usypiska a trochę jakiejś dawnej ruiny pochłoniętej przez roślinność, zjedzonej przez czas.
Wrażenie spójności przynosi rozrzucenie tych elementów po całym ogrodzie, masz wtedy poczucie że wydarzyło się to nieprzypadkowo, że jest w tym jakiś pradawny porządek, który może uda ci się odkryć?
Nawierzchnia ze zrębków
Z czego zrobić ścieżki w ogrodzie? Może czasem z niczego i można chodzić po trawniku. Ale kiedy jest to nawierzchnia często uczęszczana to trawnik się zniszczy. Zwłaszcza pod kołami jakiegoś sprzętu cięższego.
Bardzo podobają mi się w naturalnych ogrodach i świetnie się sprawdzają powierzchnie ze zrębków, kory lub trocin. Takiego materiału drzewnego który akurat mamy łatwo dostępny. Jeśli zrobisz taką drogę dobrze zdrenowaną to nie będą mogły się tam rozwijać grzyby. Tylko one są w stanie rozłożyć taki materiał ale muszą mieć dość wilgoci.
Jeśli będą po tym jeździć samochody lub traktory to pod spodem warto zrobić podbudowę. Jeśli tylko pod ruch pieszy wystarczy 15 cm takiego materiału. W każdym przypadku zapewnij odpływ ze spodu wykopu. Jeśli nie masz takiej możliwości to zrób ścieżkę nasypową (jako garb).
Działa to trochę jak ściółka w lesie.
Stabilizacja skarpy belkami z drewna
Jak sobie poradzić z osypującym się gruntem? Metod jest wiele, ale większość drogich i widocznych. Natomiast pniaki montowane poprzecznie na kołkach drewnianych to materiał który bardzo dyskretnie stapia się z ziemią. Można go często pozyskać z wycinek na miejscu więc nie generuje dodatkowych kosztów i z czasem utylizuje się samoistnie. Oczywiście nie jest to rozwiązanie trwałe, ale często może wystarczyć aż ziemia siądzie a roślinność przekorzeni skarpę.
Wynieś ogród wokół ścieżki
Element formalny taki jak murek oporowy zawsze wprowadza porządek, uspokaja, osadza w bezpieczeństwie. W zbyt dzikim otoczeniu możemy czuć się pogubieni, zaniepokojeni. Już sama ścieżka wyznaczy człowiekowi miejsce, a dodatkowe utopienie jej za pomocą np. palisady wzmocni ten efekt.
Na terenach publicznych dodatkowo taki zabieg uchroni zieleń wokół drogi przed wydeptywaniem. Psychologicznie znacznie trudniej podjąć decyzję o zejściu na bok jeśli trzeba zrobić ten krok do góry.
Na pewno w takich przypadkach trzeba dobrze rozważyć kwestie odwodnienia…
Jak połączyć różnice wysokości?
Łagodne modelowanie terenu z wykorzystaniem kamieni pozwala osiągnąć naturalny i przyjazny efekt. W takim otoczeniu najchętniej spędzam czas aby naładować baterie dobrą i żywą energią.
Tak tyczymy ścieżki w ogrodzie naturalistycznym
Projektant ogrodów Łukasz kilarski opowiada o tym jak poprowadzić dobrze wyglądające i wygodne ścieżki w ogrodzie naturalistycznym z poszanowaniem i wykorzystaniem istniejącej roślinności.
Lubię duże 2cm płyty ceramiczne
Wolę na tarasie płyty ceramiczne od betonowych. Ale dobry materiał to jedno, drugie to dobre wykonanie.
Metod jest wiele, każda ma swoje plusy minusy. Tu stosujemy wariant ekonomiczny. Wylewka byłaby pewniejsza ale znacznie droższa. A ostatnio rozwiązania budżetowe są bardziej pożądane.
Człowiek najlepiej czuje się na poziomach
Pomiary i tyczenie poziomów to kluczowy aspekt pracy projektanta ogrodów. Woda musi odpływać od domu i od nawierzchni, spływać zgodnie z planem, nie tworzyć zastoisk / kałuż.
Niwelator to najlepszy sprzęt do tej roboty. Nie wiem dlaczego tak mało ekip wykorzystuje go w pracy, bo ja nie wyobrażam sobie jak miałbym się obejść bez niego. Wersja optyczna jest stosunkowo niedroga i bardzo prosta w obsłudze. Możesz szybko wytyczyć poziomy albo zrobić odbiór zgodności z projektem.
Natura nie znosi próżni – rób szerokie ścieżki
Ogrody wymagają zdecydowanych posunięć i masywnych obiektów, które z czasem oprą się sile przyrody.
Daruj sobie ścieżki poniżej 80 cm, a jeśli po bokach sadzisz wysokie byliny lub krzewy to polecam minimum 1,5 m.