24 12 Gawęda o Ogrodach OOP [Gawędy Ogrodnicze]

Co fundacja OOP robiła przez ostatnią dekadę w dziedzinie ogrodów pokazowych, edukacyjnych i eksperymentalnych? Całkiem sporo, choć niewiele z tego trafiało na bieżąco do publicznej wiadomości. Zapraszamy na zaległe podsumowanie, w którym podzielimy się z Tobą swoimi doświadczeniami i najlepszymi praktykami.

Nowa gawęda zaczaruje cię opowieściami o sześciu ogrodach. Posłuchasz odczytu sprawozdań, które niedawno zostały opublikowane w sieci wraz z komentarzem Jakub Gardnera łączącym je w jedną całość – historię o pasji i marzeniach większych niż życie.

24 odcinek audycji Gawędy Ogrodnicze

Posłuchaj na swoim playerze:

Przejdź do podstrony podcastu:

Transkrypcja podcastu

Cześć, mam dzisiaj dla Ciebie taki masywny temat. A konkretnie chciałem opowiedzieć Ci o tym, co Organizacja Ogrodów Polskich, czyli fundacja, którą założyłem w 2015 roku, robiła przez ostatnie prawie 9-10 lat, na takim najważniejszym dla siebie polu, czyli na polu tworzenia, prowadzenia ogrodów pokazowych.

Tą dekadę temu przepaść pomiędzy tym, jak wyglądała zieleń publiczna i prywatna na zachodzie, w Europie, gdzie podróżowałem, gdzie obserwowałem co się dzieje, gdzieś też oczywiście w internecie, dzięki takim portalom jak Hose czy Pinterest. Widziałem to, co dzieje się na świecie, jeździłem do tych krajów, odwiedzałem je, obserwowałem, jaką narody potrafią mieć kulturę ogrodniczą i równocześnie wracając do Polski przeżywałem jakiś szok i mały koszmar i taki żal, taki zrodzony z patriotyzmu żal, że u nas tak nie jest, że w moim kraju się tak nie odbywa. A to w jakim kierunku szło ogrodnictwo, architektura krajobrazu w tym ujęciu masowym, tej betonozy wszechobecnej, tej chińszczyzny, brzydoty, importowania rzeczy z daleka, robienia przetargów po taniości, budowania rzeczy nietrwałych. I wogóle trwania w takiej iluzji, że robiąc ogrody czy jakieś inne tereny publiczne automatycznie chroni się środowisko naturalne, a tak naprawdę to w jaki sposób postępowali zarówno inwestorzy jak i wykonawcy to wow, pomsta do nieba.

Miałem wtedy takie głębokie rozgoryczenie tą rzeczywistością, dużo jeszcze takiego młodego powera i stwierdziłem, że dobra, no to w takim razie trzeba położyć kamień węgielny pod odrobinę lepszy świat i przyjąłem takie założenie, że jeżeli ktoś ma to zmienić, no to będzie się to działo na przestrzeni lat. To ten świat tak naprawdę zmieni się, może nie dla mnie, ale dla przyszłych pokoleń, dla mojego syna, dla mojej córki, dla ich dzieci.

I jeżeli ma się to zmienić w dobrą stronę, to ta zmiana musi być oparta na wiedzy i równocześnie musi zadziewać się w tym obszarze, gdzie dynamika zmian i poziom wpływu na rzeczywistość jest największy, czyli na polu rynkowym. I te trzy wartości, czyli wiedza, edukacja nowych pokoleń zawodowców i rynek, stały się takimi ogniskami uwagi i filarami jakiegoś rodzaju kompleksowego planu, który zaczął się w mojej głowie rodzić. I miałem też takie silne przeświadczenie, zresztą do dzisiaj mam, że nie wystarczy mówić o rzeczach mądrych i dobrych, że trzeba je pokazać, żeby dać wzór i przykład.

Więc podstawowym założeniem Organizacji Ogrodów Polskich było stworzenie wzorcowych przestrzeni, w których będzie można wypracowywać wiedzę: Jak zakładać ogrody w Polsce? A to nie jest takie oczywiste, ponieważ w Polsce mamy bardzo ekstremalne warunki klimatyczne. Mamy tutaj ekstremalne różnice temperatur w ciągu całego roku, bardzo wysokie opady i to działając razem z promieniami UV sprawia, że rzeczy u nas niszczą się znacznie szybciej, co zresztą widać po drogach publicznych. Więc potrzebne jest nie kopiowanie praktyk, które zostały wypracowane gdzieś inni na świecie, ale transfer takiej wiedzy przetworzonej przez nasze własne doświadczenia, czy to co robią w Anglii, czy robią w Arabii Saudyjskiej, czy w Stanach, czy w Rosji, czy w Chinach, czy w Australii itd. gdzie widziałem inspirujące przykłady, czy w Chinach, czy w Japonii, to czy to można zastosować u nas w naszych warunkach, czy to się będzie sprawdzać, czy to warto polecać. Więc założeniem było wypracowywanie dobrych praktyk.

No i oczywiście mając je wypracowane, edukacja, przekazywanie tej wiedzy zawodowcom, ludziom, którzy mogą ją wykorzystać, żeby wykonywać swoją pracę lepiej, czyli żeby przekształcać świat. Ja mam takie oczywiście również pragnienia, żeby edukować klienta ostatecznego, tym bardziej, że właśnie w tym obszarze rynkowym to są naczynia powiązane. Z jednej strony projektant może coś proponować, z drugiej strony w realiach, szczególnie polskich, jest tak, że to często klient mówi temu projektantowi, co on chciałby mieć zaprojektowane.

Więc ta edukacja konsumenta też jest ważna, natomiast ona oczywiście potrzebuje znacznie szerszych możliwości komunikacyjnych, znacznie szerszego pola rażenia. A żeby mieć szerokie pole rażenia, to trzeba by było mieć bardzo dużo pieniędzy. A ja tak dużych pieniędzy nie miałem, zresztą średnich też szczerze mówiąc nie bardzo, a już jakby sama ta idea tworzenia ogrodów pokazowych to już jest bardzo kosztochłonny pomysł, więc żeby wypośrodkować, zresztą uznałem i nadal uznaje, że najlepszym pomysłem jest edukacja projektantów, zawodowców, bo to oni później poniosą to dalej i szerzej.

Zresztą obserwuję, że jeżeli prowadzi się, np. prowadząc swojego Instagrama, prowadzi się taką otwartą działalność edukacyjną skierowaną do tej grupy, to znajduje się dużo ludzi, którzy na styku też są tym zainteresowani i nie zajmują się tym zawodowo, ale jednak chcą się uczyć, więc ta wiedza też się rozchodzi. Chociaż przez to, że jest dla profesjonalistów ona jest myślę trudniej przyswajalna, no ale.

Trzeci fundament, czyli rynek. Cała ta wiedza, którą mielibyśmy wypracowywać czy teraz z perspektywy tej dekady później mogę powiedzieć wypracowaliśmy i wypracowujemy i będziemy nadal wypracowywać, ona musi być rynkowo-realistyczna. To znaczy muszą być jakieś firmy, które będą potrafiły ją zrobić albo trzeba im dać know-how w postaci czytelnych instrukcji, opracowanych procesów jak oni mogą ją zrobić.

Musi być taka potrzeba, muszą być do niej jakieś półprodukty, muszą być jakieś maszyny, więc to wszystko co robimy nie może być oderwane od tej rynkowej rzeczywistości, ale bardzo mocno przez nią urealnione. Zresztą pracując z zawodowcami, edukując zawodowców, no to oczywiście profesjonalista – to jest osoba, która robi coś za pieniądze. Więc to jest jasne, że trzeba jej dostarczyć taką pracę, która pozwoli jej działać mądrze i intratnie. W sensie to nie ma być sztuka dla sztuki, to wszystko co robimy ma być przydatne.

I tak to właśnie sobie wyobraziłem i taką ścieżką przez te wszystkie lata idei myślę póki starczy mi sił będę szedł, żeby z jednej strony wypracowywać te dobre praktyki, z drugiej strony edukować z nich zawodowców, którzy mogą ponieść to szerzej. No i wszystko to, po to, żeby w tej przestrzeni rynkowej, czyli w prawdziwej rzeczywistości, gdzie jedni ludzie płacą innym, żeby im coś zrobili, powstawały fajniejsze rzeczy, mądrzej urządzone, wygodniejsze, piękniejsze, no i oczywiście lepsze dla środowiska.

No i gdzie to wszystko zrobić? Przede wszystkim skąd tę wiedzę pozyskiwać? Oczywiście ja prowadzę swoją praktykę projektowo-wykonawczą, ale tam mogę robić tylko to, co zlecają mi klienci. Ja ich namawiam na różne swoje oryginalne pomysły, ale kto chce być mecenasem niesprawdzonych technik, więc zwykle zanim zaproponuję coś inwestorowi w swojej pracy, no to najpierw wole to sprawdzić u siebie. No i jakby to właśnie robiliśmy, sprawdzaliśmy mnóstwo pomysłów, które wydają nam się świetnymi praktykami, wartymi powielenia, ale sprawdzaliśmy je, czy faktycznie takie są i później aplikowaliśmy je w swojej pracy, aplikowali je współpracujący z nami projektanci.

No i po to właśnie jest też teraz to sprawozdanie, żeby najlepsze z tych wszystkich praktyk, to co robiliśmy w naszych ogrodach, a było ich kilka, żeby zaraportować i ponieść dalej. Zresztą muszę się przyznać, nie składałem przez tę dekadę w ogóle sprawozdań merytorycznych, do których jestem zobowiązany jako prezes fundacji, wobec tego też wreszcie zebrałem się, żeby to co robiliśmy zaraportować w formie pisemnej i zebrać i wysłać do ministerstwa. Chyba już tego ministerstwa, które wtedy dawało zgodę na rejestrację naszej organizacji już nie ma, ale na pewno jest jakieś odpowiadające, więc w nowym roku wyślę im gruby list.

No i to może tyle tytułem wstępu. Jak coś mi przyjdzie do głowy, to pozwolę sobie jeszcze na dygresję w trakcie. Natomiast to z czym do Ciebie dzisiaj przychodzę, to jest przede wszystkim lektura. Przez ostatnie półtorej tygodnia pisałem te sprawozdania, przeglądałem zdjęcia, zilustrowałem je, zresztą one wszystkie zostały opublikowane na stronie internetowej, która jest dostępna online. Już zaraz ją też podziękujemy w różnych miejscach. To jest ogrody.oop.org.pl.

To jest strona poświęcona tylko i wyłącznie temu projektowi, czyli Ogrodom Pokazowym Organizacji Ogrodów Polskich i to jest nasz najważniejszy, taki najbardziej core’owy, fundamentalny projekt, który chcemy rozwijać. Chcemy zakładać takie przestrzenie, które przetrwają dłużej niż jedno pokolenie, niż wiele pokoleń, które będą żyć i będą służyć celom fundacji. Będą przede wszystkim pięknymi ogrodami, ale tak jak zresztą posłuchasz za chwilę, będą też miejscami, w których eksperymentujemy, w których prowadzimy badania i wypracowujemy najlepsze praktyki.

Przygotowałem sześć niezależnych raportów, dwa dotyczą ogrodów, które nie istniały. Jeden to są pierwsze marzenia, wyobrażenia, czyli to, jak w ogóle widzieliśmy wizję organizacji, która została zwizualizowana, więc opowiem Ci o samych początkach. Później opowiem Ci o działce, którą chcieliśmy pozyskać, ale jej nie pozyskaliśmy.A później o trzech działkach, na których powstały ogrody. To były działki wynajmowane. Bieżanowska, Zbrojarzy i Wężyka.
I na koniec przeczytam Ci raport z naszych działań w ostatnich trzech latach na Ruszczy w Krakowie, gdzie zakładamy już ogród z gwarancją, że nie będziemy musieli się stamtąd wyprowadzać.

W dalszej części podcastu odbywa się lektura raportów, dokumentujących działalność OOP, które można znaleść tutaj: https://ogrody.oop.org.pl/relacje/
Zachęcamy jednak do dalszego słuchania, z uwagi na wiele dodatkowych komentarzy i pogłębienie tematów poruszanych w raportach.