W wodnym świecie stawów, fontann i strumieni
Rolki z instagrama, shortsy YT i tik-toki
Prezentujemy najlepsze praktyki i porady dla projektantów oraz osób zakładających ogrody prywatne w Polsce.
Sprawdź spis treści wszystkich materiałów video podzielonych tematycznie.
Staw zasilany wodami gruntowymi
Stawy kąpielowe to dość młoda kategoria obiektów wodnych. Tak młoda, że na przykład w Polsce nie ma w ogóle swojej definicji prawnej.
A jest to zbiornik wodny uszczelniony, tzn. odcięty od podłoża, zwykle folią, w którym woda jest utrzymywana w czystości metodami naturalnymi. W najprostszej wersji – przy udziale samych roślin. Ale zwykle także korzystając ze złoży z odpowiednich minerałów absorbujących fosfor i inne niekorzystne związki. Zwykle także z wymuszonym przepływem wody przez te złoża i systemem filtrów.
Jest to drogie. Zwykle taki staw to rząd wielkości 200-300k PLN (wychodzi 1,5-2,5k/m2 lustra wody), z czego same koszty wykopania i posadzenia roślin to około 10-15%. Czy można by zatrzymać się na tym poziomie?
Tak, ale woda nie będzie czysta. Jeśli ci to nie przeszkadza i masz dość wysoki poziom wód gruntowych – to możesz mieć staw ziemny. Wykopać dziurę i pozwolić jej napełnić się wodą. Nasadzić jak najwięcej roślin.
Jeśli poziom wód gruntowych jest za niski – możesz dołożyć samo uszczelnienie (folia razem z położeniem to przy stawie kąpielowym kolejne 10% budżetu). Wtedy napełnisz staw z wodociągu lub ze studni. Im staw będzie głębszy, im wiecej wody będzie w obiegu, im mniej zwierząt będzie się tam wypróżniać- tym lepiej. Im więcej będziesz mieć roślin – tym woda będzie czystsza.
Jak czysta? Nie ma na to dobrej odpowiedzi ani żadnych gwarancji. To zawsze będzie po prostu bajoro.
Przy stawach kąpielowych do oczyszczania wody stosuje się wyższą inżynierię środowiskową opartą na nauce i ćwierćwieczu niemieckich doświadczeń. Nie robi się tego na oko. Woda jest badana w laboratorium a minerały, hydraulika i odpowiednie gatunki roślin dobierane precyzyjnie tak, aby staw stał się na 100% czystym i bezpiecznym kąpieliskiem.
Strumień z półek skalnych
Ogrody lubią duże i wyraziste formy. Nie wąski strumyczek, ale szeroki strumień. Nie nadziubdziany małymi kamyczkami, ale stworzony z dużych głazów.
Dzięki temu jest to widoczne z daleka i dłużej opiera się zarastaniu i znikaniu w roślinności. W tym przypadku jest to także dobrze dopasowane do skali stawu.
Fontanna w obiegu zamkniętym
Nie ma co bać się wody w ogrodzie. A wielu klientów podczas pierwszej rozmowy nie życzy sobie żeby wprowadzać jakiekolwiek obiekty wodne. Nierzadko także projektanci odpuszczają projektowanie wody albo proszą żebyśmy rozrysowali im schemat jak to może działać.
Ten przykład pokazuje i edukuje jak może działać taki prosty obiekt, łatwy w budowie oraz utrzymaniu wody w czystości. Kiedy ma być używany szybko się go napełnia, kiedy gdzieś wyjeżdżasz wystarczy spuścić wodę korkiem. Model można dowolnie dopasować do swoich lokalnych warunków i rozbudowywać.
Najważniejsze to zachować szczelność niecki. Jeśli woda nie będzie ci uciekać w niekontrolowany sposób, to możesz się bawić ze swoimi fantazjami i różnorodnymi efektami.
Narożna fontanna w małym ogrodzie
Prosta i efektowna fontanna, której bryła jest płynnie połączona z murem którym odgrodziliśmy działkę od ulicy.
Obiekt działa w obiegu zamkniętym, rura spustowa działa jako przelew bezpieczeństwa – pozwala uregulować wysokość a także opróżnić zbiornik na zimę. Woda jest uzdatniana chemicznie – chlorem.
Otoczaki w płytkim zbiorniku
Czym wypełnić dno zbiornika? To każdorazowe pytanie i ta sama problematyka – jak to się będzie czyścić?
Jeśli doprowadzisz do rozrostu glonów nitkowatych (tych długich włosów) to później bardzo trudno jest je odczepić od wszystkich chropowatych powierzchni. A w płytkiej wodzie zwykle szybko rośnie stężenie związków fosforu, którymi te proste rośliny się żywią.
W fontannie miejskiej gdzie woda jest stale radykalnie odkażana (zwykle chlorowana) taki problem raczej nie występuje. Natomiast w stawie czy oczku wodnym może się już wydarzyć.
A śmieci mechaniczne trzeba czyścić recznie, zazwyczaj przynajmniej raz w roku. Tutaj rozmiar kamieni działa na korzyść – mają średnicę około 20 cm, więc nie będą się przesuwać pod silnym strumieniem karchera. Można to wszystko wypłukać w jedno miejsce a potem zebrać, ręcznie albo odkurzaczem wodnym.
Woda jest dla dzieci
Woda zawsze jest w ogrodzie bo bez niej nie mogłyby rosnąć rośliny, zwierzęta, grzyby i bakterie. I tak jak te dwa ostatnie są dla nas niewidoczne tak zwykle i wody nie widzimy. Chyba że zdecydujesz się na staw, fontanna czy źródełko.
Warto, szczególnie jeśli masz dzieci. To jest kosmos który je pochłania. A patrzenie na nie jak się bawią to jest kosmos który może pochłonąć ciebie.
Kamienne źródełko w stawie kąpielowym
To zawsze jest wyzwanie w jaki sposób wprowadzić płynącą wodę do takiej tafli jak staw czy oczko wodne, żeby nie wyglądało to sztucznie i pretensjonalnie.
Tutaj świetny efekt robi to płaskie kamienne koryto, które zostało trochę podrzeźbione aby woda płynęła zgodnie z zamierzeniem. Dodatkowy drugi kamień zakrywa wypływ z rury, a ponieważ nie jest idealnie dopasowany to wygląda jakby sam tam upadł.
Naturalności i spójności dodaje wykorzystanie innych dużych głazów w różnych miejscach wokół. Brakuje mi roślin wodnych, ale tu jest taki właśnie minimalistyczny i formalny zamysł na zbiornik.
Oczko wodne nad skałą
Świetny zbiornik wodny. Organiczny kształt niecki, ale jednak oparty na geometrii, doskonale formalizuje naturalną skałę i roślinność. Nieruchome lustro wody cudownie odbija niebo i otoczenie. Linie oczka i ścieżki ogniskują uwagę. Prostota i elegancja. Super.
Fontanna granitowa jak Litopsy
Trochę wygląda jak te afrykańskie rośliny kamienie, a trochę jak masywna forma wielkich płatków stopionych ze sobą. Bardzo przyjemny organiczny kształt, idealnie pasuje do płynącej wody.
Rób w strumieniu płaskie rozlewiska
Woda płynie za ukształtowaniem terenu. Kiedy krajobraz wypłaszcza się powstają rozlewiska. Planując ogród to my sprawujemy kontrolę nad ukształtowaniem i biegiem wody, aby wyglądało to najbardziej naturalnie co jakiś czas warto spowolnić nurt, uspokoić, zbudować jeziorko.
Nad strumieniem sadź 'bonsaiki’
W naturze nad strumieniem jest bardzo mało ziemi która może utrzymać rośliny dlatego te które sobie jakoś radzą są zwykle dramatycznie powyginane. W warunkach ogrodowych chcemy zrobić stopklatkę ze stanu naturalnego, dlatego potrzebujesz wsadzić ogrodowe niwaki, drzewka a la bonsai.
Zejście do strumienia i zimna woda
Strumień jest nie tylko do oglądania ale też do zabawy, dla ochłody, dla opłukania dłoni. Potrzebuje wygodnych zejść.
Jeśli uda ci się utrzymać z niską temperaturę wody, nie będą się w niej pojawiały glony.
Wzorcowy strumień z szerokim zakrętem
Doskonały przykład fragmentu strumienia z efektywnymi elementami. Zmienna szerokość koryta, duże głazy urozmaicające jego bieg, szeroki zakręt z rozlewiskiem, zwieszające się żywe drzewo.
Wzorzec strumienia z dużą wyspą
Super odcinek. Można na nim wiele się nauczyć. Ukształtowanie terenu jest idealne, nieregularna kotlinka. Ta wyspa jest świetna. I to że dwie od nogi mają zupełnie różne tempo spływu wody.
Posadź w strumieniu zwalone nurtem drzewa
Strumień daje życie ale także sieje zniszczenie. Podmywa swoje brzegi i sprawia że ziemia się usuwa razem z nią rosnące na skraju drzewa. Malowniczo przewieszają się później nad wodą, wyrastają pod nowym kątem. W ogrodzie też warto zimitować takie efekty.
Wrzucaj do strumienia pnie i kłody
Drewno w wodzie nie jest nieśmiertelne ale jednak konserwuje się i leży dość długo – na pewno dość żeby sprawiać nam przyjemność. Woda przepływająca przez gładkie pnie uspokaja się i reguluje. Mokre drewno może być też podłożem dla różnych roślin a na pewno dla mchu.
Aranżuj w strumieniu moc dużych głazów
Górskie strumienie w okresie wiosennych roztopów płyną potężną ilością wody i ciągną za sobą olbrzymie głazy a także wiele mniejszych kamieni. Tam gdzie się zatrzymają I stworzą skupiska później powstają spiętrzenia i wodospady. Same głazy budują bieg strumienia i wyspy osadzone w nurcie.
Zakręcaj i rozdzielaj bieg strumienia
Strumień nigdy nie może płynąć prosto. W przyrodzie nawet jeśli tak jest to i tak pojawiają się na nim najróżniejsze mikrofluktuacje, zawijasy, spiętrzenia. Doskonale sprawdzają się rozdzielenia biegu na kilka mniejszych, spowolnienia i przyspieszenia nurtu.
Kamieni do strumienia musi być mnóstwo
Ogrodowe strumienie do których postąpiono kamienia wyglądają strasznie sztucznie. Zwykle są to wycięte wąskie koryta, materiałowo nieuzasadnione, krajobrazowo nieosadzone. W dodatku często tylko z jednej frakcji i folia świeci tam gdzie woda wypłucze żwir. Nie popełniaj takich błędów.
Umieszczaj dużo tego samego kamienia w ogrodzie, twórz duże układy z dużej ilości kamieni bo to wszystko i tak zniknie w roślinności.
Strumień nigdy nie płynie prosto
Dobry strumień meandruje, skręca, raz spada z większej raz z mniejszej wysokości, tworzy zakola i rozdziela się na osobne biegi.
Korytem strumieni rządzi chaos
W układzie kamieni musisz użyć wielu różnych rozmiarów tego samego materiału i wymieszać je możliwie najbardziej chaotycznie.
Woda jest oknem do nieba
Niezmącona tafla wody do każdego ogrodu wprowadza pierwiastek Yin, ukojenie dla duszy, spokój i płaszczyznę dla refleksji.
Nie bój się roślin w wodzie
Roślin w wodzie zwykle powinno być więcej niż połowę tafli lustra wody. Wsadź ich dużo bardzo różnych I nie przejmuj się jeśli coś się nie przyjmie.
Jeśli zamawiasz projekt stawu kąpielowego woda wykorzystywana do napełnienia zbiornika będzie przebadana a dobór roślin dopasowany do jej składu także większość się przyjmie. Ale i tak nigdy nie wszystkie.
Bioróżnorodność rulez.
OMG niezły Syf.. renowacja oczka wodnego
Dobre oczko ma czystą wodę dzięki mnogości roślin, ktore konkurują z glonami. Konkurencja rodzi równowagę.
Odkryte lustro wody jest cudowne ponieważ ściąga niebo na ziemię. Ale nie projektuj zbiorników, które w zamyśle składają się tylko z nagiego lustra wody. Przynajmniej połowa a często i 60-70% powinno być zarośnięte. A jesli użyjesz roślin podwodnych to może być nawet 100%.
Baszta wodna – jak to działa?
Ważny detal techniczny przy projektowaniu obiektów wodnych, czasem trudno sobie wyobrazić, więc chciałem Ci na żywo pokazać jak to działa.
Fontanny są szalenie wciągające
Tryskający w górę żywioł.. to takie zmysłowe!