W świecie materiałów
Rolki z instagrama, shortsy YT i tik-toki
Prezentujemy najlepsze praktyki i porady dla projektantów oraz osób zakładających ogrody prywatne w Polsce.
Sprawdź spis treści wszystkich materiałów video podzielonych tematycznie.
Pionowe tafle szkła
Pionowe ścianki, które nie są częścią ogrodzenia lub elewacji budynku, to cenna forma ogrodowa po którą warto sięgać.
Takie elementy mogą budować intymność i łamać szalejący w miejscu spędzania czasu wiatr. Nie powodują przy tym uczucia ciężkości.
Szkło jest wyjątkowym materiałem, który wnosi do ogrodu lekkość i nowoczesność. W zależności od tego, co na tym szkle możesz zobaczyć – czy będzie to barwny efekt artystyczny, czy jednolity ton bieli – może dawać efekt np. elegancki albo bardziej futurystyczny.
Jeden z największych walorów szyb to ich transparentność i możliwość aranżacji gry światła i cieni. Szkło może pięknie odbijać lub rozpraszać światło słoneczne lub sztuczne. Dobrze przemyślane ustawienie w relacji do np. roślinności lub nawierzchni pozwoli ci osiągnąć zjawiskowe efekty świetlne, zależne od pory dnia i roku.
Odpowiednia siatka pod bluszcz
Pnącza mogą się wydawać lekkimi i zwiewnymi roślinami, ale tak często nie jest.
Kiedy roślina nabierze masy wynikającej z wieku, ale także po deszczu, staje się dość ciężka. Podpora którą porasta musi to udźwignąć.
Podobnie rzecz się ma z podmuchami wiatru. Pnącze działa jak żagiel, którym wiatr targa i może je przewrócić albo wyrwać razem z podporą. To bardzo konkretne siły dynamiczne, nacisk i ssanie.
Podpora musi być mocna, aby wytrzymać takie napory. Oczywiście słupki muszą być osadzone na fundamentach punktowych, ale ważny jest też rodzaj siatki.
Te rozciągane z czasem wymagają wymiany, rozciągają się coraz bardziej, obwisają, aż w końcu mogą się zrywać. Znacznie lepiej sprawdzają się pod pnącza siatki zgrzewane z grubego drutu.
Konstrukcja stalowa altany
W polskich warunkach jedną z kluczowych kwestii, które trzeba rozważyć przy planowaniu budowli ogrodowych, jest wytrzymałość na śnieg.
Sprawdź sobie „tabelę obciążenia śniegiem gruntu w Polsce” – to jest potencjalna masa, którą musi udźwignąć konstrukcja twojego dachu. W Krakowie 120 kg/2, w Ełku 160 kg/m2, w Zakopanem aż 200kg/2. Na zachodzie kraju 70kg/m2. To sporo.
Stal jest super mocna. Oczywiście przekroje profili i zagęszczenie konstrukcji powinien przeliczyć ci inżynier konstruktor. Ale generalnie ten materiał udźwignie cokolwiek wymyślisz – śnieg, dach zielony, obudowy dachu, etc.
Jest też bardzo plastyczny. Łatwo się docina, wierci i skręca, podobnie jak drewno, chociaż oczywiście innymi narzędziami. Ale ma tą przewagę nad drewnem, że można go spawać, tworząc bardzo trwałe połączenia pod dowolnym kątem bez zastrzałów.
To wszystko sprawia, że możesz wymyślać prawie dowolnie duże i równocześnie filigranowe wizualnie formy. Budowla na filmie ma w rzucie 4×8 m – w drewnie na czterech nogach by się to nie utrzymało. Aluminium też nie da ci tak długich rozpiętości belek, a jeśli da – to bez takiej wytrzymałości na śnieg.
Jedynym minusem lub może urokiem stali – są jej krawędzie – naturalnie zaokrąglone. Profile aluminiowe mają krawędzie idealnie ostre, drewno też może takie mieć. Oglądane z bliska brzegi stali odbierają obiektowi nieco nowoczesnego sznytu, więc jeśli jesteś perfekcjonistą w detalach – trzeba by to obudować na ostry kant. Zaokrąglone są za to na pewno bardziej fengshui.
Materiały magazynujące ciepło
Rośliny odczuwają zmiany temperatury a ich procesy życiowe są z tym bardzo wszechstronnie i różnie powiązane.
Generalnie do kiełkowania nasion, wypuszczania liści wiosną, przeprowadzanie fotosyntezy czy oddychania – potrzebują optymalnych temperatur, z czego każdy gatunek ma swoje własne optimum.
W niskich temperaturach te procesy ulegają spowolnieniu. W bardzo niskich komórki są rozsadzane – sok komórkowy zamarza. Chyba, że roślina powoli się do tego przygotowała i zwiększyła przed zimą stężenie cukrów = soli.
Tak działają przymrozki – po pewnym okresie ciepła nagłe skoki niskiej temperatury zaskakują rośliny, które w tym momencie obniżyły już stężenie soli w soku komórkowym.
Wyższe temperatury inicjują różne procesy i generalnie przyspieszają metabolizm u roślin, ale nie może być za ciepło. Przy zbyt wysokich zwiększa się transpiracja i roślina traci wodę a na pewnym poziomie białka roślinne się denaturyzują, liście i łodygi więdną i umierają. Gotują się, czy też – pieką.
Jeśli wysoka temperatura utrzymuje się długo, rośliny karłowacieją i w inny sposób przystosowują się do takich warunków. Jedne z najlepszych przystosowań ewolucyjnych mają rośliny skalne i te pochodzące z suchego klimatu – np. śródziemnomorskiego lub stepowego.
Na kamieniach świetnie radzą sobie niskie rojniki, rozchodniki, goździki, macierzanki i górskie dzwonki. Z wyższych bylin – jeżówka, rudbekia, floksy, kocimiętka, szałwia, łubin. Z traw – ostnice, kostrzewy czy trzcinniki. Z krzewinek – lawenda, wrzosy i wrzośce. Z krzewów i pnączy – tamaryszek, milin, hibiskus, budleje czy powojniki.
A jakie drzewa lubią mieć ciepło w korzeniach?
Z gatunków obcych będą to – judaszowiec, katalpa, ambrowiec, grujecznik czy tulipanowiec. Spośród naszych rodzimych – klon polny, morwa, jarząb szwedzki, dąb burgundzki, wiśnie ozdobne, brzoskwinie, sosny i jałowce.
Drewno rodzime vs egzotyczne
Kiedyś nie mogłem się nadziwić dlaczego Anglicy mogą robić obrzeża drewniane dla rabat w ogrodzie a u nas to wszystko gnije. Teraz wiem, że to nie kwestia kraju tylko odpowiednio dobranego gatunku drewna.
Drewno egzotyczne pochodzące z tropików jest twardsze i znacznie bardziej zbite niż na przykład sosna lub świerk, które rosną w Polsce. Woda nie penetruje tak szybko w głąb, podobnie jak strzepki grzybni. Poza tym często jest wysycone m.in. olejkami, które mają naturalne działanie grzybobójcze. W warunkach, w których rosną, rozkładające drewno mikroby są znacznie bardziej agresywne niż u nas, dlatego muszą wytoczyć konkretną artylerię, żeby się przed nimi bronić. W polskich warunkach to wystarcza czasem na 20 a nawet 40 lat.
Bangkirai, ipe laoacho, kumaru, garapa.. wybór jest spory. Pytanie tylko czy w danym przypadku warto sięgać po taki materiał, bo ściągnięcie drewna z drugiego końca świata, żeby zrobić coś w swoim ogrodzie jest obciążone niemałym kosztem środowiskowym.
Thermo Sosna w ogrodzie
Stosowanie naturalnego drewna w ogrodach w Polsce to zawsze jest temat który budzi obawy. I nic dziwnego ponieważ woda penetruje w głąb, podczas procesu moknięcia i wysychania drewno pracuje, zimą lód rozsadza szczeliny i woda wchodzi coraz głębiej. A skoro jest woda to zaraz pojawiają się też grzyby i degradacja postępuje.
Drewno obrabiane termicznie świetnie opiera się tej erozji. Najpierw się je suszy do wilgotności 0%, potem wypraża krystalizując cukry, a potem chłodzi i nawilża w małym stopniu. Dzięki temu staje się zupełnie nieatrakcyjne dla grzybów.
Przy okazji ten materiał jest bardzo stabilny, nie wykręca się, nie wypacza. Trwałość to ok 20 lat bez impregnacji. I naprawdę nie warto impregnować ponieważ przepięknie patynuje na szaro.
Maskownice z siatki kokosowej
Juta i siatka kokosowa mają świetny potencjał maskujący. Można przysłonić nimi tymczasowo brzydkie obiekty, czasem w oczekiwaniu aż zarosną roślinami, czasem aż znikną albo znajdzie się budżet na jakieś solidniejsze rozwiązanie. Z czego kokos zdecydowanie dłużej się trzyma.
Kokos jest reklamowany jako biodegradowalna metoda zabezpieczania skarp przed erozją, ale widziałem już dość stare inwestycje a on ciągle jakoś nie chce degradować.. mocna rzecz.
Zielona ściana z doniczek plastykowych
Jest wiele technologii tworzenia zielonych ścian i korzystałem z nich eksperymentując i szukając najlepszych. Pierwszą zieloną ścianę zrobiłem na kieszeniach filcowych w 2012 roku. Doniczkami Pixelgarden Gardenspot made on Poland zachwyciłem się kiedy weszły na rynek i zbudowałem kilkadziesiąt obiektów na nich.
Ale dziś system doniczkowy nie należy do moich ulubionych. Rośliny rosną w ścisku, jakby postawić je w szkółce za gęsto obok siebie. Konkurują o światło ale ponieważ są oddzielone na poziomie podłoża ich korzenie nie mogą się ze sobą dogadać i każda jest osobnym bytem walczącym z sąsiadami. Zrzucają sporo liści a liczne usychają. Pod tym względem o wiele lepsze są systemy filcowe, gdzie rośliny swobodnie podróżują po ścianie znajdując najlepsze dla siebie miejsce.
Także bardzo trudno jest nawodnić ścianę w sposób regularny. Zwykle góra jest za sucha a dół za mokry. Woda nie chce spływać regularnie w każdym pionie, więc trzeba podlewać całość tak długo, aż nawodni się ta najbardziej schnące donice (np. bliżej słońca lub innego źródła ciepła).
A taka mokra ziemia to nie jest dobre podłoże dla większości roślin – duszą się i zagniwają, często trzeba je wymieniać. We wnętrzach rozwijają się tam m.in. muszki ziemiórki. Są nieszkodliwe, ale latają po całym mieszkaniu.
Przez długi czas myślałem, że produkt jest bez sensu i nie nadaje się do niczego, ale znalazłem mu takie zastosowanie – świetnie nadaje się do ukorzeniania sadzonek. Nie trzymam ich tu dużej niż miesiąc – dwa.
Greenwashing: zakazywanie torfu
Gdzie stosuje się torf? Pierwsze skojarzenie – w ogrodach.
Ale jednak, 95% światowych zasobów tego cennego surowca jest po prostu spalane. Ten proceder nie podlega jednak ograniczaniu, a biurokracja szukająca poklasku zabiera produkcji ogrodniczej podłoże o unikalnych warunkach wodnych i sorpcyjnych.
Temat został rozwinięty w jesiennym wydaniu Sztuki Ogrodowej 2024
Surowy kamień z nowoczesnym domem
Dom możesz zostawić z ogrodem na kilka sposobów. Możesz np. 1 wykorzystać motywy z architektury i zastosować je w ogrodzie w formie uproszczonej, szkicowo powtórzyć aby rozciągnąć budowlę na działce. Możesz też, jak na tym filmiku, 2 skontrastować dom z ogrodem, który zaaranżujesz jako bardziej naturalny. Obie metody są dobre, w obu przypadkach można osiągnąć fantastyczne efekty, chociaż ja preferuję drugą. Jest też trzecia opcja w której 3 dom wciągasz do ogrodu, zarastając go drzewami, pnączami, zielonymi fasadami, etc. To uwielbiam absolutnie.
Świetnie wyglądają tutaj te stopnie które zmieniają się w murki oporowe na skarpie.
Jak łączyć ze sobą różne materiały?
Dobierając materiały do ogrodu kieruję się kilkoma zasadami. Ma być ich tak mało jak to tylko możliwe (różnych rodzajów), mają być jak najlepiej dopasowane do tych na budynku i mają być jak najbardziej naturalne a najlepiej z okolicy.
Biały żwirek który jest super
W relacji do zdania i artykułu „Dlaczego odradzam żwirek na kwietnikach? Każdy, a w szczególności biały?”
Nic nie jest dobre ani złe. Z wszystkiego trzeba korzystać mądrze.
Zbierz wszystkie dane i ustal swoje bogate stanowisko wobec powierzchni żwirowych. Jeśli się pogubisz to daj znać chętnie porozmawiam.
Trejaż z drewna rodzimego? Nigdy
Cenię sobie trwałość. Jak coś zrobię to lubię żeby było na zawsze. A tatuś mnie uczył że jako naród jesteśmy zabiedni żeby oszczędzać.
Jaką pergolę wybrać? Dach materiałowy czy aluminiowy?
Zobacz jak to działa.
Pergola aluminiowa – altana transformers
Po co przejmować się pogodą skoro można Nie?
Możesz uwolnić się od ograniczeń dzięki nowoczesnej technologii. Spędzać więcej czasu na powietrzu ze swoimi bliskimi.
Drewno naturalne zawsze pasuje
Drewno rulez. Biblioteka w Michałowicach pod Warszawą. Nie sposób przejść obok tego obiektu obojętnie.